12

gdzie:

D-i-it

D_;r =------

(S-3>

F

0,75 ł_tl-h_(l-z gdzie:

~h_a ą: —- — wysokość powierzchni nośnej jednego wypustu.

Wartość dopuszczalnych nacisków powierzchniowych dla policzeń wielowypustowych dobieramy z tabl. 31 (na podstawie wartości k.„ k_c, i przyjętych z tabl. 4).

Przykład 5.1

Na wałku o średnicy 40 mm osadzono spoczynkowe kolo zębate; przenoszące moment obrotowy M — 800 N- m.

Materia! walka stal St5, kola zębatego — Z1 3Ó0, wpustu — St6. Dobrać wymiary wpustu, zakładając lekkie warunki pracy.

Rozwi ązanie

Obliczamy silę działającą na wpust

F -

2 M    2 •' 800 N * m

0,04

= 40000 .N = 40 kN

Według tabl. 29 przyjmujemy wpust o wymiarach b xh — 12 x 8: s ^ ■ — 4 mm = 0,4 cm

Wartość dopuszczalnych nacisków powierzebruowych - 0.8 k_s. dia materiału walka

k_t, - 0,8*145 - .U 6 M Pa dla materiału kola zębatego = 0,8-290 = 232 MPa

Przyjmujemy k₀ — 116 M Pa (materiał słabszy).

Obliczamy czynną długość wpustu z warunku 5,!

Po przekształceniu stosujemy wzór liczbowy

i„ Z

/-■

> 10 10-40

_:    —. — 8.62 cm

0,4-116

9,82 cm

/„+/»« 8,62+U =

Przyjmujemy normalną długość i = 100 mm. Ostatecznie dobieramy wpust pryzmatyczny ,4/2x <S’x 100 PN-70/M-85005.

Uwagi: i. Szerokość piasty kola powinna wynosić minimum 100 mm,

2, Ponieważ przeciętnie przyjmuje się stosunek czynnej długości

wpustu do średnicy walu— < .1,5, można zastosować 2 wpusty, co dodatkowo zapewni lepszą współosiowo ść łączonych elementów'.

Pr/ykład 5.2

Tarcza sprzęgła tarczowego, wykonana ze stali Sl4S, jest osadzona na walc ze stali Sl6. Średnica walu 4 = 60 mm, długość piasty ! ~ 80 mm (rys, 5J), Sprzęgło przenosi podczas pracy moment obrotowy A/,, = 900 N ■ m. W czasie rozruchu możliwe jest dwukrotne przeciążenie elementów wału. Dobrać wymiary wpustu.

4>m7jhs

5.1. Do przykładu 5.2

]t ozwiązanie

Wpust obliczamy na obciążenia największe,-czyli w czasie rozruchu. Przyjmujemy M_s„_ruA — K ■ A--/,,; gdzie K — współczynnik przeciążenia.

A= K'-M„ = 2-900 « 1800 N-m

Siła obwodowa działająca na wpust.

2-1800 N-m 6 ‘10 ni

60000 N’— 60 kN nys.

Dla stali St4S/e. = 130 M Pu. Przyjmujemy k₀ — 0,8 k_t. = 0,8* 130 — 104 MPa.