1 6

podcięcia zarysu. W kołach o dużej liczbie zębów można stosować przesunięcie zarysu w głąb hoła — Iz w. ujemne przesunięcie zarysu. Współczynnik przesunięcia zarysu ,v może zatem przybierać wartości

-I<x<+1    "    (14.5)

Stosowanie dodatniego przesunięcia zarysu umożliwia Umniejszenie granicznej liczby zębów w kole zębatym. W tablicy 47 podano wartości jako wartości graniczne po zastosowaniu przesunięcia zarysu w kołach o kącie przyporu %„ = 20 ‘, Należy zwrócić uwagę, że dodatnie przesunięcie zarysu (H-x) stosujemy tylko dkr e > 7, co odpowiada sr 0,4. W przypadku stosowania :v=0,4 -: i o minimalnej liczbie 'zębów "_mfj, decyduje zaostrzenie wierzchołków zębów.

Na rys. 144 podano przykładowe kształty zębów w zależności od stosowanego przesunięcia zarysu

a)    b)    c)    d).

Rys. 14.1. Wpływ korekcji na kształt yyha: a) dla .t — + ]; /j)d1;i ,v = -i-0,5; et dla ,v= 0; W) dl ■v= -0,5 (wg [21])

Stosowanie korekcji zęba przy nie zmienionej jego wysokości powoduje zmianę następujących wymiarów;

<7„ - „,(_z+2)±2X = m(z+2±2x)    (14.6}

d_f= m(z-2,5)±2X= m(z-2,5±2.t)    (14.7)

h„ ~ m±X = m(l+x)    (14.8)

h_f = 1,25 wTA" = m(l,25 + w)    (14.9)

Podobnie zmienia się również średnica kola tocznego, która w kolach z zębami niekorygowanymi pokrywa się ze średnicą podziałową. Zastosowanie jednego koła z przesuniętym zarysem powoduje konieczność wprowadzenia dalszych zmian w przekładni. Stosujemy:

1.    Ujemne przesunięcie zarysu w kole współpracującym (o te samą •wartość); przypadek len oznaczamy w skrócie X—'X.

2,    Zmianę odległości osi .kół; w łym przypadku przekładnię z przesunięciem zarysu oznaczamy X 4- A’,

W pierwszym przypadku ujemne przesunięcie zarysu może doprowadzić do podcięcia zarysu, dlatego wprowadzamy warunek: dla teoretycznej granicznej liczby zębów — r,+.r₂ b 2z_s dla praktycznej granicznej liczby zębów --.Cjd-::, U    (14.10)

Jeżeli warunek ten jest spełniony, możemy stosować przesunięcie lypu A .V.    '

W drugim przypadku należy obliczyć /mienioną odległość osi.

Jeżeli dodatnie przesunięcie zarysu zastosujemy w obu współpracujących kolach, należy rozsunąć osie kól na izw. pozorną odległość osi n

u. -    -|- A',-1- A', — U+ X_{ + X₂    (14.11)

Powstanie wówczas nadmierny luz obwodowy między zębami, który należy zmniejszyć do normalnej wartości, zbliżając osie o odcinek K — /cm. Uzyskuje się w ten sposób (zw. rzeczywistą odległość osi u,,

d_r — a_jt — K    a -f- X [ 4- AW — ó.    (14.12)

Wartość przesunięcia osi uzależniamy od odległości osi kól nSkorygowanych. wprowadzając'-współczynniki B_p i B_r

u_p = u+B_p'c( lub Aj-t-AA — B_p-a    -    (14.13)

oraz

a_r =- u + B_r■ u lub Aj 4 X₂ - K = B_r-a    (14.14)

W; irtości B_p i B_r są podane w^r tablicy.w podręczniku | 2(1], Wartość K jest rówma

Al — a_p~a_r~ ct{B_p—B_r)    ,    (14.13)

Zbliżając osie kól o odcinek K, zmniejszamy jednocześnie luz. wierzchołkowy, który iiiormalnie jest równy 0,23 m. Jeżeli po ustaleniu rzeczywistej odległości osi a_r otrzymamy luz wierzchołkowy mniejszy niż 0,1 m, wówczas ścinamy głowy zębów' o odcinek K; gdy luz ten jest większy niż 0,1 m — ścinanie głów zębów może być zbędne.

Dla przekładni, w których dodatnie przesunięcie zarysu stosuje się tylko w jednym kole, obliczenia przeprowadzamy w ten sam sposób, wprowadzając tylko do podanych wzorów wartości: x₂ — 0 lub A ₂ - 0.

Zbiót ż.rulań ! .93