20

DEINSTYTUGONALIZAGA „PRZETĘPSTW STATUSU"

► W1974 uchwalono ustawę o wymiarze sprawiedliwości i

zapobieganiu przestępczości nieletnich, w której nakazano usunięcie nieletnich, którzy dopuścili się przestępstw statusu z zakładów poprawczych i innych instytucji izolacyjnych.

► 1980 ~ nowelizacja ustawy, gdzie w ograniczonym zakresie

stosowano środki izolacyjne ao tych „przestępców statusu", którzy w trakcie prowadzenia przeciw nim postępowania naruszyli zakazy lub nakazy wydane przez sąd (sąd często mówił wówczas o obrazie jego majestatu).

► EFEKT: część stanów poszła w kierunku „zdekryminalizowania" „przestępstwa statusu", a niektóre zakazały tylko umieszczania nieletnich w placówkach izolacyjnych. Niezależnie od tego powszechnymi stały się działania określane jako „ukryte" instytucjonalizacja.

DEINSTYTUGONALIZAGA „PRZETĘPSTW STATUSU"

► Ukryta instytucjonalizacja nieletnich

>„medykalizaęja"(zamknięte szpitale psychiatryczne, zakłady lecznicze, odwykowe)

^„przedefinowanie" „przestępstw statusu" na przestępstwa kryminalne; np.. nieposłuszeństwo w stosunku do rodziców lub nauczyciela może zostać „przedefiniowane" na znieważenie lub groźbę karalną i w związku z powyższym nieletni może trafić do zakładu poprawczego, ale jako przestępca kryminalny

UKRYTA INSTYTUGONALIZAGA „PRZETĘPSTW STATUSU"

►    WYZWANIE, KTÓREMU SĄDY NIE SPROSTAŁY!

►    Niezależnie od tego, jak w danym stanie podchodzi się do „przestępstw statusu" w dalszym ciągu wielu nieletnich, którzy je popełniają, będąc definiowanymi, jako wymagający nadzoru (in need of supervision) i tak, poprzez ukrytą instytucjonalizację, trafia do placówek zamkniętych.

DIVERSION (nieformalne załatwienie sprawy nieletniego)

►    DIVERSION - to inaczej „zawracanie" nieletnich z drogi formalnego postępowania sądowego,

►    Biorą w nich udział głownie sprawcy „przestępstw statusu", ale czasami również sprawcy drobnych przestępstw.

►    Zyskały uznanie w latach 70-tych na bazie popularności teorii naznaczania społecznego, ale także wzrostu przestępczości nieletnich i niewydolności sądów. Poza tym pojawiały się głosy mówiące o tym, że sankcje formalne są ostatecznością i należy dążyć do tworzenia systemu wsparcia i pomocy.

►    Do diversion trafia około 20% spraw nieletnich.

TYPY DIVERSION

►    z interwencją - rezygnacja z postępowania uzależniona jest od zgody nieletniego na uczestnictwo w specjalistycznym programie;

►    bez interwencji - radykalny brak interwencji, bezwarunkowa rezygnacja z prowadzenia formalnego postępowania w sprawie nieletniego, po udzieleniu np. ostrzeżenia przez policję.

DIVERSION - obszary zastsowania

►    Selekcja nieletnich do diversion

►    Mediacje i konferencje rodzinne

►    Sądy młodzieżowe