28

e zajęłoby to nieproporcjoi. dnie; łom badawczym, dysponuj icym •znaczaniu sobie celu badan po-skromnych niż zbyt rozległych

ba pamiętać, że cel badawczy rwistości społecznej. vadzić do wniosków o szei¹-

, musimy wytłumaczyć różni-^ficznymi.

mologicznymi). Rezultaty ko-zędu; celem jest poszukiwa

ia - i tylko niektóre ich dy-i udaje się im odnaleźć pra cznie częściej jednak sens nności i wyjątkowości, do badania i wyjaśniania generalizujących teorii.

>m idiograficznym. Trzeba yciągania wniosków i sy-idamy. Jeżeli AD ma być tuszą odzwierciedlać to, ch prowadzi to ku teorii bór materiałów do anali-tymi, także ilościowymi

JAKOŚCIOWE / ILOŚCIOWE

Możemy potraktować naszą AD jako zadanie opisowe. Dochowując koniecznej staranności przy dokumentacji i rozbiorze badanego materiału, postaramy się wskazać na cechy tego, i tylko tego materiału, bez ambicji wyciągania wniosków o charakterze statystycznym. Thkie podejście będzie na przykład uzasadnione, gdy zechcemy zbadać dyskurs jednego tekstu, istotnego ze względów politycznych, społecznych czy artystycznych - powiedzmy, słynnego przemówienia, ważnego manifestu politycznego czy artystycznego, podręcznika szkolnego itp.; albo określonej sytuacji komunikacyjnej - na przykład zależy nam na opisie dynamiki wewnętrznej wywiadu dziennikarza A z rozmówcą X, żeby sprawdzić, czy w tym tekście któraś ze stron próbowała manipulować słuchaczami, wymusić na drugiej określone zachowania itp.

Jeśli jednak mamy do czynienia z materiałem obszerniejszym, pochodzącym z różnych źródeł, pojawiającym się w różnych mediach itp., użyteczne może się okazać skojarzenie AD z metodami ilościowymi.

Jeśli, na przykład, chcemy porównać dyskursy kilku gazet na temat określonego zja wiska społecznego, i okaże się, iż w gazetach tych w nierównej ilości występują różne elementy opisu zjawiska, wartościowania, chwyty retoryczne itp., do ciekawych wnio Skówmoże doprowadzić porównanie częstotliwości występowania w materiale w różnych gazetach różnych cech dyskursu.

Jeśli naszym zadaniem jest porównanie dyskursów w mediach kampanii wyborczych dwóch kan dydatów na ważne państwowe stanowisko, naturalnym rozwiązaniem będzie najpierw zbadanie tych dyskursów, a potem opisanie i porównanie wyników AD także pod względem ilościowym. (Ile określeń wartościujących - i w stosunku do czego / kogo te określenia? Ile odwołań do stereotypów społecznych? He chwytów retorycznych odnoszących się do racji, a ile oddziałujących na emocje? etc.).

Tkkże wówczas, gdy chcemy sprawdzić, czy prezentacja jakiegoś zjawiska, tematu, problemu jest w różnych medialnych dyskursach zrównoważona i względnie adekwatna do rzeczywistości, możemy zestawić wiedzę ilościową na temat rzeczywistości z tym, co wynikałoby z dyskursu.

Wiadomo, na przykład, jaki jest w Poisce poziom i jakie rodzaje przestępczości - ile się rocznie wykrywa drobnych kradzieży, ile dużych włamań czy napadów, a ile zabójstw. Porównanie danych statystycz nych z tym, jaki jest ilościowy udział różnych rodzajów przestępstw w medialnym dyskursie na temat bezpieczeństwa publicznego w Polsce, a także zestawienie tych danych z występującymi w dyskursie w różnych proporcjach ilościowych wartościowaniami, ostrzeżeniami, stereotypami itp., może prowadzić do Interesujących wniosków badawczych.

Osiągnięte wyniki nie będą miały, oczywiście, w tym wypadku charakteru statystycznego lnie będą mogły stanowić dowodu na ilościowe relacje między zjawiskami. Mogą się jednak przyczynić do lepszego uzasadnienia i uwiarygodnienia wniosków z naszej analizy. Niekiedy pewne trendy i tendencje uwidoczniają się dopiero wtedy, gdy przełożymy je na liczby.

Zastosowań prostych technik ilościowych może być przy AD bardzo wiele - i w znacznej młerze zależą one od inicjatywy, kreatywności i zdolności analitycznych badacza.