i:
Procedury szkolenia w zakresie bezpieczeństwa pracy i ergonomii
dach, formach organizacyjnych i środkach kształcenia młodzieży pracującej oraz ludzi dorosłych {Problemy..., 1994).
Osoby dorosłe uczestniczące w procesie edukacyjnym są określane terminem „uczeń dorosły". Jest to każda osoba dorosła, która podlega zorganizowanemu oddziaływaniu oświatowemu i podejmuje mniej czy bardziej świadomie trud uczenia się.
W procesie uczenia się - nauczania dorosłych istotną rolę odgrywają swoiste cechy ucznia i pożądane cechy nauczyciela.
Zbiór cech ucznia dorosłego oraz zewnętrznych uwarunkowań procesu uczenia się tworzą:
- praca zawodowa (obowiązki, doświadczenie)
- udział w życiu społecznym (funkcje pozazawodowe), obowiązki rodzinne
- wiek
- okresy przerwy w zorganizowanym uczeniu się
- zróżnicowane umiejętności uczenia się
- ukształtowane postawy, np. wobec pracy
- deficyt wolnego czasu a także:
- dominacja motywów praktycznych przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu nauki
- umiejętność myślenia abstrakcyjnego zdolność do długotrwałej koncentracji uwagi.
jwymienionych (aj^kże_innyeh)rcech uczniów dorosłych i uwa
runkowań wpływających na przebieg procesu uczenia się ma podstawowe znaczenie dla projektowania całego procesu dydaktycznego, umożliwia dostosowanie wszystkich jego elementów do potrzeb oraz oczekiwań uczniów i pracodawców.
Swoistość cech ucznia dorosłego wymaga określenia pożądanych cech nauczyciela dorosłych. Jest to szczególnie istotne w przypadku nauczycieli - instruktorów i wykładowców zatrudnionych poza systemem szkolnym.
Szeroko'rozumiane kompetencje zawodowe nauczyciela pracującego z ludź-forosłymi obejmują:
- cechy osobowościowe (związane z postawą wobec pracy, relacjami interpersonalnymi oraz z warunkami pracy)
- wiedzę i umiejętności ogólne
- wiedzę i umiejętności specjalistyczne
- przygotowanie z zakresu psychologii, socjologii i andragogiki.
^Znaczenie tych kompetencji wynika nie tylko ze specyfiki saniego procesu
uczenia się - nauczania dorosłych, ale także z fakńą^iż-naucżyćlel jest często autorem programów nauczania, dobiera treści, przygotowuje materiały i środki kształcenia - ma także wpływ na organizację kursów i szkoleń.
Cele szkolenia są planowanymi, konkretnymi efektami procesu dydaktycznego. feTctvproeesudydaktyeznegO-odnoszą-się-do-zmian-w-strttkturze-włedzy;-timie-
jętności, aspiracji, zainteresowań i postaw uczących się. Niezbędne jest zatem
-1