CCF20110115005

Rys 7-12. Najmniej bezpieczna powierzchnia poślizgu

_v1 — powierzchnia poślizgu, 2 — warstwa o makacie tarcia,    3    —    warstwa    wytrzymała

dużej spójności,    4    —    wycinek    o możliwie

dużyha obciążeniu,    5    —    wycinek    o możliwie

małym Obciążeniu

Rys. 7-11. Wpływ kąta środkowego wierzchni poślizgu na jej krzywiznę i zagłębienie (S,, S₂, S₃, S_t, S₆ — luki odpowiadające promieniom r i kątom środkowym o tych samych indeksach)

jest mniejszy od wynikającego z podanych krzywych ze wzglądu na małą głębokość bryły poślizgu w stosunku do kąta

Na zajnieszczonych wykresach uwidoczniono/rówńież w^ływg w pogóch jia wyniki obliOzeń \ys. 7Różritee zwiększkją^się

zwiększaniem się^Wskaźnika ciśnienia w porach r_u — —- - cos a,

y h

gdzie: m^v—^ciśnienie w porach,

y — ciężar objętościowy gruntu,

h — grubość warstwy gruntu nad rozpatrywanym punktem.

7.3.6. Poszukiwanie najniekorzystniejszych powierzchni poślizgu

Najmniej korzystne powierzchnie poślizgu wyznaczane są na podstawie kolejnych prób, polegających na obliczeniu współczynników pewności dla każdej założonej powierzchni. Ustalenie zasad, które umożliwiłyby przyjąć położenie i kształt powierzchni poślizgu, jest praktycznie niemożliwe ze względu na zbyt dużą liczbę parametrów, jak kształt skarp zapory, różnorodność rodzajów podłoża oraz własności mechanicznych materiału i jego rozmieszczenie w korpusie zapory, wielkości sił filtracji itp.

Opierając się na wieloletnich doświadczeniach oraz na analizie wzorów określających współczynniki pewności można ustalić pewne zasady, które ułatwiają w znaczny sposób i przyspieszają obliczenia. Zasady te odnoszą się przede wszystkim do cylindrycznych powierzchni, które najczęściej stosowane są w obliczeniach zapór, oraz do jednorodnego korpusu zapory i podłoża.

Wskazania, które powinny być uwzględniane przy ustalaniu kształtu bryły poślizgu, można ująć w następujących punktach:

a.    Siła oporu gruntu na ścinanie zależy od spójności gruntu i tarcia wewnętrznego. Siła spójności gruntu zależy od rodzaju gruntu, przez który przechodzi powierzchnia poślizgu i od jej długości. W celu uzyskania najmniej bezpiecznych warunków należy prowadzić powierzchnię poślizgu przez grunty o małej spójności. Tarcie wewnętrzne uwarunkowane jest wartością kąta tarcia wewnętrznego, ciężaru gruntu nad powierzchnią poślizgu i kąta nachylenia stycznej w rozpatrywanym miejscu. Wynika z tego, że zakładana powierzchnia poślizgu powinna przechodzić w swej środkowej części przez grunty o małym kącie tarcia wewnętrznego ze względu na występujące znaczne naprężenia normalne wywołujące opór tarcia (rys. 7-12).

Nachylenie skor/u/	/•7	1-2	1:3	1:4	A5	V6
r,	o;/5h	0.7511	WOh	1.50h	2.10h	3.00h
r?	1.50 h	!.75h	Z30h	3.75 h	4,001)	550h

Nachylenie skarpy	1:0.58	1-1	1:2	13	r-4	1:5
cx	60°	45°	34°	77°	18°	11°
fi,	29°	18°	76°	25°	25°	25°
fi,	40°	37°	35°	35°	35°	37°

Sposoby określenia środków cylin-powierzchni poślizgu — ABCD — obszar środków najmniej bezpiecznych powierzchni poślizgu

Rys. 7-13. drycznych

b.    Siły powodujące zsuw występują przede wszystkim w miejscach, gdzie powierzchnia poślizgu jest stroma, a więc tam powinny występować największe obciążenia gruntem (rys. 7-12). Natomiast część bryły przy podnóżu skarpy, gdzie nachylenie powierzchni poślizgu ma przeciwny kierunek niż w górnej części, przeciwdziała zsuwowi. W tym obszarze krzywa poślizgu powinna przechodzić przez grunty o małym kącie tarcia wewnętrznego i ograniczać wycinek o najmniejszym obciążeniu.

c.    Zgodnie z podanymi wytycznymi, najniekorzystniejszą powierzchnia poślizgu przechodzi przez koronę za-

269