img105

105

105

(55)

■—

8a ten odozyt nastawiamy oś colową i podnosimy lunetę w kierunku punktu M. Oś celowa nie trafi w punkt IS, 1©02 w Jakiś inny punkt ii', z powodu "błędu inklinacyjnego, Osunięcia błędu następuje przez nastawianie calowej na punkt U śrubkami do podnoszenia lub obniżania osi obrotu lunety w łożysku, W tan sposób uzyskamy prostopadłość osi obrotu lunety do doK obrotu instrumentu.

Jak wynika z dociekań* wpływy błędów kollraaoyjnogo i lnkliaacyjncgo przy dwóch położeniach lunety mają tę samą wartość, a tylko znaki przeciwne zarówno w odczycie KH przy wycałowaniu na dany punkt, jak też przy tyczeniu punktu na podstawia danego odczytu KK_t ożyli średnia arytmetyczna wyniku pomiaru kierunku przy dwóch położeniach lunety Jest wolna od wpływu błędów kolimacyjnego i Aaklinacyjnsgo. Stąd w metodach dokładnych pomiarów kątów poziomych 1 tyczenia prostych stosuje się pomiary w dwóch położeniach lunety, które usuwają wpływy błędu inklinacyjnego i kolima-cyjnego, Jakie mogą joszcza pozostać pomimo przeprowadzonaj rektyfikacji instrumentu.

Jeżeli zatem pomiary kątów wykonuje się w dwóch położeuiacb lunety^ to, jak już wspominaliśmy, z omówionych trzech -błędów wyetarozy usunąć błąd libeli alidadowej.. Błąd kolimacji można sprawdzić, lecz należy raczej zrezygnować z rektyfikacji, ponieważ nie jest wskazana często poruszanie krzyża nitek. Ponadto oależy zaznaczyć, Ż6 nowoczesne inatrumsaty (Wild) r.io reją urządzeń do usuwanie błędu inklinacji, wytwórnia gwaran-tu jo bowiem zachowania -trunku p JL i.

Ad 4. Sprawdseni9 i usunięcie błędu ustawienia nitek siacki celowniczej, Ustawiamy oś instrumentu pionowo i celujemy na sznurek zawiuszoas-do pionu. Jeżeli nitka pionowa nie pokrywa osi sznurka, należy pl3xścic?ń siatki celowniczej odpowiednio skręcie śrubkami siatki, dookoła punktu skrzyżc-eania nitek, sprawdzając, czy nie powstał błąd koliaacji, Jest to rektyfikeoja trudna i przeprowadza się ją zwykle w laboratorium, a nie u terenie*

Upływ błędu ustawianiu nitek na pomiar kątów nożna wyrugować przez celowanie zawsze środkiem siatki lub innym stałym punktom i przez poaiar przy dwóch położeniach lunety.

Ad 5* Mimośrodowe osadzenie lunetr powoduj* błąd nimośrodu osi celowej, którego ni9 da si? usunąć w konstrukcji instrumentu drogą rektyfikacji podczas pomlaró-r, Natomiast wpływ tego błędu na poslar kąta możną całkowicie wyrugować przez pomiar w dwóch położeniach lunety (rys, 113).

Ad 6. Błędu ndmośrodu aiidady nie da olę usunąć, natomiast a li minuj cny jego wpływ na wyniki pomiaru kierunku pizoz dokonywanie odczytów na obu