Nr 1/1952
WIADOMOŚCI URZĘDU PATENTOWEGO
105
PROJEKT D
Projekt ten zakwalifikowany był poprzednio jako usprawnienie. Uchwały komisji przy takim rodzaju projektu są następujące (oprócz uchwał, przyjętych na odbytych już co najmn:ej dwóch poprzednich posiedzeniach komisji):
1) komisji wiadomo, że plan wykorzystania projektu
został zatwierdzony przez kierownika zakładu dnia .... i przewidywanym terminem zastosowania w normalnej produkcji jest dzień.....
2) komisji wiadomo, że dokonano zmiany norm technicznych lub czasowych;
3) komisja w oparciu o obliczenie oszczędności, po
twierdzone przez gł. księgowego, uznaje przewidywane oszczędności za okres od.....do......w wysokości .....zł;
4) komisja stawia wniosek do naczelnego dyrektora
Centralnego Zarządu (poprzez Centralną Komisję Wynalazczości) o zatwierdzenie przewidywanego wynagrodzenia jak za usprawnienie w wysokości .....zł i zatwier
dzenie wypłaty I zaliczki jak za usprawnienie w wysokości .....zł.
✓
PROJEKT E
Do projektu zostały dołączone rysunki, a wykonanie projektu należało do zakresu pracy twórcy. Uchwała
0 przyjęciu wstępnym i przyjęciu do realizacji już zapadła. Uchwały obecne:
1) komisji wiadomo, że plan wykorzystania projektu został zatwierdzony przez kierownika zakładu dnia ....
1 przewidywanym terminem zastosowania w normalnej
produkcji jest dzień......;
2) komisji wiadomo, że dokonano zmiany norm technicznych i czasowych;
3) komisja proponuje uznać projekt za nowe oryginalne usprawnienie, gdyż przed zgłoszeniem go do komórki nie było opublikowane w op:sach usprawnień, jak również przedmiot usprawnienia w chwili dokonania go nie był objęty planami technicznymi, zaleceniami lub zarządzeniami władz nadrzędnych (uchwała o oryginalności zapada tylko w przypadku, gdy dokonanie projektu podpada pod treść § 19 uchwały Rady Ministrów Nr 291);
4) komisja w oparciu o obliczenie oszczędności, po
twierdzone przez gł. księgowego, uznaje przewidywane oszczędności za okres od.....do.....w wysokości .....zł;
5) komisja stawia wniosek do naczelnego dyrektora Centralnego Zarządu (poprzez CKW) o zatwierdzenie przewidywanego wynagrodzeni twórcy, członka Komisji
Wynalazczości, jak za usprawnienie w wysokości.....
zł i zatwierdzenie I zaliczki jak za usprawnienie w wysokości zl (uchwała R.M. § 19 pkt 3);
6) komisja stawia wniosek o zatwierdzenie dopłaty do
wynagrodzeni w wysokości 15% przewidywanego wynagrodzenia jak za usprawnienie — za złożenie wraz z projektem wykonanych rysunków (uchwała R.M. § 14 Pkt lb) w wysokości zł i zatwierdzenie wypłaty
1 zaliczki w wysokości......zł.
PROJEKT f
Uchwały:
1) projekt uznaje się za usprawnienie, bądź występuje S%? Uznanic go za udoskonalenie techniczne;
-. .' komisja stawia wniosek do kierownika zakładu o za-
wierdzenie wynagrodzenia szacunkowego w wysoko
ści .......zł i zatwierdzenie wypłaty I zaliczki w wysokości ......zł.
Gdy chodzi o projekty, przy których oszczędność nie daje się łatwo obliczyć z powodu braku podstaw porównawczych, jak np. wprowadzenie całkiem nowej produkcji, albo podwyższenie jakości lub estetyki wyrobu, polepszenie warunków i zwiększenie bezpieczeństwa pracy itp., komisja ma prawo przyznać wynagrodzenie szacunkowe. Należy w tym przypadku opierać się na wartości projektu i na wkładzie pracy, dokonanym przez twórcę.
Godny rozpowszechnienia jest sposób podejmowania uchwał w tym względzie, stosowany w Zakładach Metalowych „Zispo“ w Poznaniu. Celem uniknięcia jakiejkolwiek sugestii przy przyznawaniu wynagrodzenia szacunkowego członkowie komisji podają przewodniczącemu proponowane wysokości kwot na kartkach, po czym przewodniczący ujawnia je i dyskusja toczy się nad średnią podanych kwot, bądź nad kwotami granicznymi. Sposób ten skraca dyskusję, gdyż daje wypośrodkowaną sumę wynagrodzenia. W tym przypadku gł. ks!ęgowy podpisuje arkusz obliczeniowy, stwierdzając, że „obliczenia oszczędności dokonać się nie da“.
Przytoczyłem powyżej 6 przykładów uchwał, powziętych przez Komisję Wynalazczości, obecnie zaś omówię czynności w czasie posiedzenia konrsji. Uchwały stają się prawomocne jedynie po zatwierdzeniu ich przez kierownika danej jednostki, przy której działa komisja.
Praca komisji w czasie posiedzenia powinna odbywać się następująco. Przewodniczący, mając przed sobą porządek obrad, ustala kolejność omawianych spraw. Sekretarz, referując każdy projekt, powinien przedstawiać rysunki i objaśniać je, bądź narzucać na tablice fragmentaryczne szkice dla ułatwienia prowadzen;a dyskusji. Posiadane wzory lub prototypy należy przedstawiać wszystkim zainteresowanym. Sekretarz formułuje uchwały komisji, a po ich zatwierdzeniu dyktuje je protokólantowi. Jest pożądane, aby przyjęte uchwały (w przyszłości na specjalnych drukach) były od razu na miejscu podpisywane przez wszystkich.
Po dyskusji nad wnioskiem dotyczącym uchwały przewodniczący podsumowuje wypowiedzi członków oraz rzeczoznawców i zarządza głosowanie jawne przez podniesienie ręki. Przed głosowaniem zapytuje, czy twórca zgadza się z treścią proponowanej uchwały. Twórca, który jest obecny przy rozpatrywaniu swej sprawy, win'en otrzymać możność nieskrępowanego wypowiedzenia się, objaśnienia działania lub uzasadnienia korzyści, jakie zakład otrzyma po zastosowaniu jego projektu; jest też obowiązany do udzielenia wyjaśn‘eń oraz powinien wypowiedzieć wszelkie życzenia odnośnie swego projektu, trudności w realizacji itp.
Komisja przy podejmowaniu uchwał winna być bezstronna w stosunku do twórcy i jego projektu. Niestety, życie wykazało, że wiele komisji podchodzi do twórców z pretensjami, iż projekt o podobnym rozwiązaniu jest ogólnie znany i nie przedstawia „nic nowego". Taki stosunek odstręcza racjonalizatorów od składania projektów. Komisja musi wyjść z założen a czysto formalnego i jeżeli dany projekt w danym zakładzie nie był stosowany, a przez zastosowanie zakład otrzyma korzyści, należy przyjąć go, mimo że metoda jest powszechnie znana — wyjąwszy jedynie przypadek, gdy podobny projekt został opublikowany w opisach usprawnień, bądź w opisach udoskonaleń technicznych i patentów. Tytuły projektów, podawane w „Wiadomościach Urzędu Patentowego", nie upoważniają do odrzucenia projektu.