IMGP2342

290 Ro/drui 4

mawiał, że ..największy przeszkodą na drodze powstania nauki o społcc/cnslwic jest fakt. 1/ w tej materii wszyscy poczuwają się do wyssania takiej nauki / mlekiem matki" (Bourdteu. Wacąuant. 2001: INI 1X2). Autor /ar/uea d/icnmku-r/om. że nic traktują socjologii w tak samo jak innych przedstawicieli nauk. / s/a diukiem dla ich wiedzy, ale sami dziennikarze, często wygłas/aiąc sądy o spo-łeeznych problemach, wchodzą w rolę socjologów (por. rozdz. V. podro/d/ial - Dziennikarze eksperci-komentaiorzy).

W rolach ekspertów coraz częściej w medialnych dyskusjach występuj przedstawiciele nauk społecznych, wśród których role wiodące przypisane s^ socjologom. ..Socjologia jest odpowiedzią. Ale |ak brzmi pytanie? stwierdza i pyta zarazem Ulrich Beck w Politik m Jer RisikogeteHsi haft. hkspertokracja to «rodzaj demokracji, która zaczyna się wówczas, kiedy kwestia tego, czy chcemy żyć na warunkach, jakie nam zaproponowano, staje się przedmiotem otwartej debaty i swobodnego podejmowania decyzji»" (Bauman. 2006 '2<>|

W Polsce zmiana systemowa wpłynęła na zmiany roi dostępnych dla socjologów. Jak zauważył Antoni Sułek, „zmiany społeczne tworzą zapotrzebowanie na nowe role socjologów, wykraczające poza tradycyjne w naszym kraju zajęcia badacza społecznego czy socjologa przemysłu” (2011 279| Socjologowie byli bardzo aktywni w obradach Okrągłego Stołu i transformacji ustrojowej, min hdmund Wnuk-Lipiński uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu po stronic opozycyjno-solidarnościowej w negocjacjach ze stroną rządową przy podstoltku dotyczący m zdrowia i polityki zdrowotnej. Potem, po wyborach 19X9 roku. profesor stworzył zespół doradców socjologicznych pr/y Obywatelskim Klubie Parlamentarnym. W jego skład weszli: Andrzej Rychard. I cna Kolarska-Bobińska. Jadwiga Koralcwicz. Antoni Sulek. Jacek Kurczewski. Mira Marody i psycholog Janusz Grzelak. Po podziale w OKP zespół się rozwiązał |Maksymowicz. 2009: S2J.

W demokratycznej Polsce socjologowie zaczęli pełnić różne lunkcjc na rożnych polach, w tym - na co przede wszystkim chciałaby zwrócić uwagę autorka - ekspertów. Socjologowie stanęli przed problemem wspólnym dla ekspertów przełożenia teorii na potrzeby wyzwań praktyki..,(...) Wszyscy eksperci zmagają się z praktycznymi problemami, a oferowana przez nich ekspertyza służy rozwiązywaniu tych problemów, ale socjologia jest jedyną gałęzią wiedzy, dla której praktycznym problemem do rozw iązania jest wyjaśnienie służące zrozumieniu. Socjologia jest prawdopodobnie jedyną dziedziną wiedzy, która, jak pokazał Pierrc Bourdicu w La Wisere Ju monde, przezwyciężyła i zniosła słynne Dilthcyowskic rozróżnienie między wyjaśnieniem a rozumieniem [Bauman. 2006: 327).

A jak wygląda praktyka? Szereg zadań i zobowiązań etyczno naukowych pr/ypisyw-ali socjologii Robert Merton. a także Stanisław Ossowski. Spójrzmy

Cel»bryci Mo Uucaowi *ktoł/v ponowocr**⁰⁰®**

rw lo / polskiej perspektywy. Jak zatem socjologowie wypełniają lc 7**#**'

( z> iH.stui.it Ossowskiego mówiący o konieczności nieposłuszeństwa w my* ^c' ni" |csl aktualny w środowisku?

Dolną okazją do środowiskowych podsumowań jest Zjazd Socjologiczny- N*

problem braku społecznego wizerunku socjologu i braku możliwości wpływa ^na decydentów zw racał uwagę w 2010 roku Piotr Gliński, ówczesny przewodniczą-

cy Polskiego lowar/ystwa Socjologicznego, w c/asic sesji inaugurującej X ^ Ogólnopolski /jazd Socjologiczny w Krakowie „Społeczeństwo i socjolog**

Jako jedna z istotnych słabości życia publicznego wskazywał brak wiedzy s°V)° logicznej w życiu publicznym wynikający jego zdaniem z redefinicji polityki w Polsce, która zgodnie z ponowoczesnymi trendami przybrała formę postpoh-lyki. a demokracja ..medialnej demokracji". Socjologowie nic potralią *K przebić z merytorycznym przekazem, ograniczając się jedynie do komentowania sondaży Gliński zarzucił środowisku brak umiejętnie prowadzonych działań public re/ations ..\a koniec chciałbym powrocie do sprawy, którą również silnie akcentowałem w przemówieniu na zjeździe zielonogórskim i z którą borykam się codziennie od prawic sześciu lat jako przewodniczący Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Mam na myśli kwestię nieobecności wiedzy socjologiczne! w życiu publicznym i politycznym Polski. A szczególnie problem braku potrzeby lej wiedzy u polskich elit. Klit politycznych, medialnych, kulturalnych... Izw medialny komentarz socjologiczny i - jak już wielokrotnie przy różnych okazjach (wyżej) wspominałem produkty sondażowe zastępują wiedzę socjologiczną w mediach i przestrzeni publicznej. Socjologia mc ma swojego PR-u. bo prawdziwa socjologia mc jest i nic może być propaganda. W demokracji postpolitycznej i medialnej, jaka dominuje w Polsce, nie ma dla mej miejsca" Kiliński. 201(>|.

W powyższej diagnozie słabości socjologu i i nikłej obecności socjologów w życiu publicznym pojawił się również inny bardzo ważny argument, a mianowicie zarzut nieumiejętności zbudowania przez socjologów transmisyjnego pasa służącego do kontaktu z decydentami i dostarczania im wiedzy Odrębna kwestią pozostaje sprawa chęci skorzystania z tego rozwiązania przez samych decydentów Podejmowane dotychczasowe próby zdaniem Glińskiego skończyły się fiaskiem ..Wciąż nic istnieje też żaden ugruntowany system przepływu wiedzy socjologicznej do struktur władzy, chociażby system doradztwa socjologicznego. lub przynajmniej instytucjonalnie określone miejsce na publiczną, mc-rytoryczną debatę o najważniejszych sprawach społecznych, koniecznych politykach ro/woiowych i programach strategicznych Niestety, nic spełnia tych (naszych oczekiwań) pod tym względem sposob funkcjonowania Zespołu Doradców Strategicznych Premiera RP kierowanego przez ministra Michała Bornego ani też dotychczasowe doświadczenia z procesu przygotowywania d/ie-