jezioro3

6. Sieć hydrograficzna

Jeziora są bardzo dobrym wskaźnikiem młodości krajobrazu, ponieważ w geologicznej skali czasu trwają bardzo krótko. Na przykład liczna obecność jezior na pojezierzach

świadczy o niedawnym (w znaczeniu geologicznym) zlodowaceniu. Natomiast brak jezior

✓

na jakimś obszarze może wskazywać na starsze zlodowacenie (dotyczy to np. Nizin Srod-kowopolskich).

Liczba, powierzchnia i głębokość jezior Polski

Polska liczy obecnie 7081 jezior o powierzchni powyżej 1 ha. Zajmują one powierzchnię 281 377 ha (tab. 6.2). W stosunku do roku 1954 liczba jezior zmniejszyła się aż o 2215, czyli o ponad 11%. Zmiana ta jest efektem szybkiego zanikania najmniejszych jezior. Poniższe tabele przedstawiają jeziora o największej powierzchni i głębokości.

Nazwa jeziora	Powierzchnia	Typ genetyczny	Położenie
1. Śniardwy	11 487,5 ha	moreny dennej	Pojezierze Mazurskie
2. Mamry	9851,0 ha	moreny dennej*	Pojezierze Mazurskie
3. Łebsko	7020,0 ha	przybrzeżne	Pobrzeże Słowińskie
4. Dąbie	5600,0 ha	deltowe	Nizina Szczecińska
5. Miedwie	3491,0 ha	rynnowe	Nizina Szczecińska
6. Jeziorak	3152,5 ha	rynnowe	Pojezierze Mazurskie
7. Niegocin	2595,0 ha	moreny dennej	Pojezierze Mazurskie

Tab. 6.2. Jeziora o największej powierzchni w Polsce. *Według A. Choińskiego jest to jezioro rynnowe. (Zarys limnologii fizycznej Polski, Poznań 1995)

Głębokość jezior (tab. 6.3) mierzy się za pomocą sondy - ciężarka zawieszonego na specjalnej taśmie mierniczej. Przeprowadzone pomiary pozwalają na sporządzenie tak zwanego planu batymetrycznego. Przedstawia on kształt misy jeziornej przez zaznaczenie przebiegu izobat. Bardziej nowoczesną metodą wykonania planu batymetrycznego jest zastosowanie echosondy.

Nazwa jeziora	Głębokość maksymalna	Położenie
1. Hańcza	108,5 m	Pojezierze Mazurskie
2. Drawsko	79,7 m	Pojezierze Pomorskie
3. Wielki Staw	79,3 m	Tatry
4. Czarny Staw nad Morskim Okiem	76,4 m	Tatry
5. Wigry	73,0 m	Pojezierze Mazurskie
6. Wdzydze	68,0 m	Pojezierze Pomorskie

Tab. 6.3. Jeziora o największej głębokości maksymalnej (źródło: A. Choiński, Zarys limnologii fizycznej Polski, Poznań 1995)

Dno niektórych jezior znajduje się poniżej poziomu morza. Miejsca takie nazywa się kryptodepresjami. Największe spośród nich znajdują się w jeziorze Miedwie (-29,7 m) i w jeziorze Żarnowieckim (-17,9 m).

54