metody konsolidacji: pełną, proporcjonalną oraz praw własności. W tym miejscu ograniczymy się jedynie do naszkicowania w ogólnym zarysie istoty poszczególnych metod, gdyż ich szczegółowemu omówieniu będą poświęcone kolejne rozdziały tego opracowania.
Pierwsza z nich to metoda pełna, dla której źródłem regulacji jest MSR 27 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe i inwestycje w jednostki zależne”. Istota tego podejścia będzie się sprowadzała do ujęcia w skonsolidowanym bilansie całości aktywów i zobowiązań jednostki zależnej. Jak to jest możliwe skoro posiadamy przykładowo jedynie 51% głosów na walnym zgromadzeniu? Klucz do odpowiedzi tkwi w definicji „kontrola”. Skoro kontrolujemy dany podmiot mamy prawo decydować o sposobie wykorzystania jego aktywów ( warto odświeżyć sobie w tym miejscu definicję aktywów) oraz kształtować sposób ich finansowania - zobowiązania. W związku z tym wykazujemy całość kontrolowanych aktywów, chociaż od strony prawnej posiadamy jedynie wspomniane 51%.
Kolejną metodą jest konsolidacja proporcjonalna, którą reguluje MSR 31 „Sprawozdawczość finansowa dotycząca udziałów we wspólnych przedsięwzięciach”. Jak sama nazwa wskazuje w tym przypadku nie będziemy dodawać do naszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego całości aktywów i zobowiązań, a jedynie część, proporcję, która odpowiada naszemu udziałowi w danym podmiocie. Takie podejście zdaje się odzwierciedlać istotę współkontroli, zakładającą wspólne podejmowanie decyzji.
Trzecią możliwością jest konsolidacja w oparciu o metodę praw własności, opierająca się o regulacje MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych”. W tym przypadku nie będziemy dodawać żadnych aktywów ani zobowiązań do sprawozdania skonsolidowanego. Dlaczego? Otóż po pierwsze nie jest spełniona definicja aktywów mówiąca o kontroli danego składnika majątku ( jesteśmy w stanie wywierać „jedynie” znaczący wpływ), a po drugie prawdopodobnie istnieje inny inwestor kontrolujący działanie takiego podmiotu ( zastosuje on konsolidację pełną), co mogłoby doprowadzić do wykazania tego samego majątku w dwóch różnych sprawozdaniach finansowych. Co w takim razie uwzględniamy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym? Ograniczamy się jedynie do wykazania kwoty, którą zapłaciliśmy za udziały w tym podmiocie i powiększamy ją o przypadające na nas zyski wygenerowane od dnia zakupu.
Podmioty nie objęte konsolidacją
12
Autor: Anna Gierusz & Maciej Gierusz