instytut bibliograficzny i bibliografie mi�dzynarodowe (1)

Do trwałych zadań BN należy też:

•    udział w międzynarodowych organizacjach i grupach ekspertów których celem jest unifikacja działalności bibliotecznej i bibliograficznej oraz współpraca w tym zakresie;

•    tworzenie bieżącego systemu bibliografii narodowej, opracowanie precyzyjnych kryteriów doboru rejestrowanych publikacji oraz modernizacja systemu bibliografii narodowej zgodna z postępem przeobrażeń bibliografii światowej w zakresie normalizacji, automatyzacji i integracji z innymi systemami, zwłaszcza bibliotecznymi, informacji naukowej oraz informacji handlowej księgarsko-wydawniczej;

•    kumulowanie danych bieżącej bibliografii narodowej w celu tworzenia systematycznie powiększanej bazy o pełnym dorobku kulturalnym narodu - zarówno w granicach państwa, jak i za granicą;

•    prace nad retrospektywną bibliografią narodową 1901-1939 oraz przygotowanie jej automatyzacji;

•    udział w grupach inicjatywnych, których celem jest opracowanie narodowych norm bibliograficzno-katalogowych;

•    prowadzenie Krajowego Biura ISBN;

•    prace teoretyczne, metodyczne i konsultacyjne, sprzyjające rozwojowi działalności bibliograficznej, m.in. organizacja konferencji, sympozjów i narad, służących rozwojowi oraz popularyzacji wiedzy o bibliografii.

Ze względu na potrzeby informacji o bibliografiach specjalnych, do zadań Biblioteki Narodowej zalicza się:

•    tworzenie ogólnej retrospektywnej i bieżącej bibliografii bibliografii ogłoszonych drukiem oraz zapewnienie informacji o innych, nie opublikowanych, zakończonych pracach bibliograficznych;

•    tworzenie podstaw do rozwoju bibliologii przez wydawanie bieżącej -w miarę postępu automatyzacji także retrospektywnej - bibliografii tej dziedziny.

Po drugiej wojnie światowej silami IB BN zaczęła powstawać w cyklu rocznym „Bibliografia Bibliografii i Nauki o Książce”. Pierwszy spis wykonano za rok 1947, lecz uzupełniono wstecz dane za okres lat 1945 i 1946. Schemat jego układu świadczy! o traktowaniu działu bibliografii (zarówno jego aspektów historycznych, teoretycznych i metodycznych, jak i rejestracji spisów bibliograficznych) jako jednego z problemów dziedziny nauki o książce. W spisie za 1968 r. przyjęto po raz pierwszy nową formulę dokumentacji, wydzieliwszy w jednym tomie dwie samoistne piśmienniczo części: pierwszą dla bibliografii bibliografii, drugą dla bibliologii. Od tego momentu można mówić o uznaniu rozłączności teoretycznej i praktycznej bibliografii bibliografii polskich oraz polskiej bibliografii bibliologicznej. Od 1969 r. „Bibliografia Bibliografii i Nauki o Książce” aż do 1981 r. nosiła ten nadrzędny tytuł dla obu części, lecz w dwu odrębnych tomach wychodziły „Bibliografia Bibliografii Polskich” oraz „Polska Bibliografia Bibliologiczna”. Merytoryczne powody takiego układu przedstawiła Barbara Eychler w roku 1971 artykule Bibliografia Bibliografii i Nauki o Książce w nowejpostaci²². Opracowanie nowej koncepcji poprzedziła gruntowna analiza różnych rodzajów bibliografii bibliografii³³. Od rocznika 1981 (wydanego w 1988 r.) oba spisy stały się samodzielnymi bibliografiami. Zrezygnowano wówczas ze wspólnego nadtytulu.

„Bibliografia Bibliografii Polskich” - jako tzw. bibliografia drugiego stopnia - pełni funkcje dokumentacyjne (w ramach historii nauki i kultury), informacyjne i szkoleniowe. Wykazuje bibliografie opublikowane (retrospektywne i bieżące), samoistne wydawniczo i niesamoistne wydawniczo, czyli bibliografie załącznikowe (kryptobibliografie). Uwzględnia spisy bibliograficzne, przeglądy bibliograficzne i omówienia stanu badań, ogólne i specjalne centralne katalogi i katalogi poszczególnych bibliotek, katalogi księgarskie i wydawnicze, inwentarze, a także katalogi poszczególnych typów publikacji, bibliografie ogłoszone drukiem lub na dyskach kompaktowych. Jako wydawnictwa informacyjne, wyszczególnione w niej we wszelkiej postaci rejestry mogą dostarczać informacji o archiwaliach, zbiorach rękopisów, dysertacjach, encyklopediach, drukach zwartych, wydawnictwach ciągłych, zawartości poszczególnych czasopism, rejestrach filmów, kaset magnetowidowych, zbiorach rycin i fotografii, spisach dokumentów kartograficznych, mikrofilmów i innych form reprografii, norm, patentów, plakatów, zabytków, a obecnie także programów komputerowych, edycji multimedialnych i baz danych.

„Bibliografia Bibliografii Polskich” ma ustalony schemat zawartości, toteż w jej zrębie głównym znajdują się następujące działy i poddziały:

1.    Bibliografia bibliografii

2.    Bibliografia ogólna

3.    Bibliografia dziedzin i zagadnień

4.    Bibliografia krajoznawcza, regionalna i lokalna

5.    Bibliografia osobowa

a)    instytucje

b)    osoby

6.    Bibliografia zawartości poszczególnych czasopism

7.    Katalogi księgarskie i wydawnicze.

Wzorem Wiktora Hahna kontynuowane są prace nad retrospektywnymi bibliografiami bibliografii poprzez scalenie zawartości i selekcję danych zgromadzonych w bibliografii bieżącej.

32    B. Eychler: Bibliografia Bibliografii i Nauki o Książce w nowej postaci. „Rocznik ' blioteki Narodowej” 1971, s. 79-81.

³³    Dokonał tego H. Sawoniak i przedstawił w monografii: Rozwój i metodyko wszechnych i narodowych bibliografii bibliografii. Warszawa 1971.