mediacja w sprawach nieletnich1

HEbJ/ian- ts óPRĄ-ua&s /J'£L£ta//ch aj du/^n^ r&o&i ' &M>j9a!

(JVD TOPOA-tert Fitćfl) J? oo i

i

sposobem naprawinia zła, które zostało wyrządzone i odbudową więzi społecznych, które zostały zerwane."

Wszystkim, którzy uważają, żc mediacja jest wyrazem łagodnego, liberalnego podejścia do sprawcy, M. Wright³¹ przeciwstawia pogląd wyrażany przez wielu sprawców, że spotkanie z ofiarą jest dla nich „trudniejsze niż pobyt w więzieniu”, gdyż muszą stanąć twarzą w twarz z tym „czego się dopuścili”.

3. Modele wymiaru sprawiedliwości

Koncepcja teoretyczna sprawiedliwości naprawczej i jej sposób reakcji na przestępstwo różni się zasadniczo od dotychczasowych modeli sprawiedliwości.

L. Walgravc³² charakteryzuje w następujący sposób trzy podstawowe modele sprawiedliwości:

Modele wymiaru sprawiedliwości

Model	retrybutywny	wych owawczy (reso cj a 1 izacyj ny)	naprawczy
punkt wyjścia	przestępstwo	osoba sprawcy	szkoda
środki	wyrządzenie dolegliwości	oddziaływanie na osobę	zobowiązanie do naprawienia szkody
cele	równowaga prawno-moralna	utylilaryzm/kon- fonnizm	wyrównanie szkody
pozycja ofiary	drugorzędna	drugorzędna	centralna
kryteria oceny	sprawiedliwa odpłata	poprawne zachowanie	satysfakcja stron j
kontekst społeczny	siła państwa	państwo opiekuńcze	państwo uczące odpowiedzialności

Wielu autorów w swoich pracach formułuje podstawowe zasady sprawiedliwości naprawczej, przy czym najważniejsze, najbardziej istotne elementy modelu sprawiedliwości naprawczej są akceptowane przez większość badaczy zajmujących się tym zagadnieniem teoretycznie lub wcielających (e idee wżycie. I choć między zwolennikami sprawiedliwości naprawczej zarysowują się pewne różnice w podejściu, to dotyczą one

³¹    M. Wright. Resloratiue Jus lice and Mediatioiu Referat przedstawiony na konferencji „Próbacyjne środki polityki karnej - stan i perspektywy", Popowo. 20-21 października 2000 r."

³²    L Walgravc, Deyond Rehabilitalion. In Setach oj Construcliue AlLematiuc in Ihe JudicialResponse loJuoenile Cruntt, „Ruropean Journal on Crimlnal Policy and Research", vol. 2. no. 2, 1094. s. 65.

18