out 0070 jpeg

MO l unkcsi l p»U mtwy / mMotU ta prn.ln*Mj!itlt

w jego pracy. To to, co grzeczne dzieci wychowane na katechizmie psychoanalitycznym wyrażają w swoim prostackim języku formulą, że ego podmiotu stara się uwieść jego super-ego.

Ta intrasuhicktywna formula ulega natychmiast dcmistyfikacji, kiedy ją odnieść do stosunku analitycznego, w którym workitig through podmiotu jest rzeczywiście używane dla uwiedzenia analityka.

Nic jest również dziełem przypadku, że, gdy tylko postęp dialektyczny zbliża się do podania w wątpliwość intencji podmiotu, zawsze pojawia się fantazmat śmierci analityka, często odczuwany w formie niepokoju, a nawet lęku.

I dla podmiotu znowu zaczyna się wypracowanie jeszcze bardziej przekonywujących dowodów „dobrej woli”.

Jakże więc wątpić, że trochę pogardy ze strony mistrza dla owoców tej pracy pozostanie bez skutku? Opór podmiotu może okazać się całkowicie rozbity.

Od tej chwili jego alibi, dotąd nieświadome, zaczyna dlań stawać się jawne, i widzimy, z jaką pasją poszukuje racji tylu podejmowanych wysiłków.

Nie mielibyśmy tyle do powiedzenia na ten temat, gdybyśmy, po wypróbowaniu w pewnej fazie naszego doświadczenia, zakończonej wyciągnięciem wniosków, tego, co nazwano naszymi krótkimi seansami, nie byli przekonani, że mogliśmy wywołać ti pacjenta fantazmaty ciąży analnej ze snem o rozwiązaniu przez cesarskie cięcie w okresie, w którym postępując inaczej wciąż jeszcze musielibyśmy słuchać jego rozważań o sztuce Dostojewskiego.

Zresztą nie jesteśmy tu po to, aby bronić tej metody, lecz aby wykazać, że ma ona w swoim technicznym zastosowaniu precyzyjny cel dialektyczny. *•

I nie my jedni zwróciliśmy uwagę, że jest ona niezwykle bliska technice zwanej zen, stosowanej jako sposób odkrywania podmiotu w tradycyjnej ascezie niektórych szkól dalekowschodnich.

Nie posuwając się do skrajności, do których dochodzi ta technika, byłyby bowiem sprzeczne z niektórymi ograniczeniami narzucanymi przez naszą, ostrożne zastosowanie jej zasady w analizie wydaje się nam o wiele bardziej do przyjęcia, niż pewne sposoby określane jako analiza oporów, zwłaszcza, że sama w sobie nie niesie żadnego niebezpieczeństwa alienacji podmiotu.

Rozbija bowiem dyskurs tylko po to, by mogło narodzić się mówienie.

Oto więc jesteśmy u stóp muru, u stóp muru mowy. Jesteśmy tu na swoim miejscu, czyli po tej samej stronie, co pacjent, i na tym murze, tym samym dla niego i dla nas, próbujemy odpowiedzieć na echo jego mówienia.

^<v Kamień odrzucony czy kamień węgielny, naszym atutem jest nieustąpicnic w tym punkcie (1966).