P1100476

nas tu działów, w obrębie któiych zostało ono zgnipowane. Te działy to m.in. Człowiek, Cechy fizyczne, Cechy psychiczne, Postawa wobec otoczenia, Praca, Nauka, Koledzy, Miłość, Rodzina, Życie towa-rzyskie. Warunki życia w mieście. Słownik gwary studenckiej oprócz słownictwa w układzie rzeczowym zawiera również całość tego słownictwa w układzie alfabetycznym, w którym symbole cyfrowe odsyłają do części rzeczowej. Ten typ słownika należy do Rzadkości w polskiej leksykografii, jest nowatorski, może zainspirować leksykografów do tworzenia podobnych przedsięwzięć na innym materiale.

Słownictwo gwary uczniowskiej zostało również Opracowane przez leksykografów. K. Czarnecka i'H. Zgółkowa (1991) wydały w Poznaniu Słownik gwary uczniowskiej, który powstał na podstawie materiału zebranego przez uczniów, nauczycieli i autorki pod koniec lat osiemdziesiątych. W słowniku tym znaleźć można nazwy

ocen funkcjonujące w gwarze uczniów, nazwy szkół, czynności uczenia się i nauczania, przezwiska i wyzwiska pod adresem uczniów i nauczycieli oraz frazeologizmy. Język uczniów jest nacechowany emocjonalnie, w szkolnej polszczyźnie występuje dużo wulgaryzmów oraz słownictwa slangowego. Oto niektóre przykłady zaczerpnięte z tej gwary: przedłużacz ‘uczeń, który donosi’, borowik ‘szkolny dentysta’, szybowiec ‘uczeń, który nosi okulary’, nałożnica ‘kołdra’⁶⁰.

S. Kania zestawił w swoim Słowniku argotyzmów (1995 r.) ponad 6000 wyrazów lub połączeń wyrazowych, które powstały na gruncie jakiejś gwary środowiskowej lub zawodowej, i z czasem przeniknęły do słownictwa ogólnego, zwłaszcza potocznego. Pochodzą one tak z piśmiennictwa (autor zamieszcza w słowniku bibliografię źródeł), jak i z języka mówionego (zbiór własny autora). Te wyrazy i wyrażenia są zwykle nacechowane emocjonalnie, ekspresywnie, por. poniższe artykuły hasłowe: polski kawior gw. war. ‘kiszka kaszana’

, pomyje 1. gw. więź. ‘zupa’. 2. gw. żoł. ‘czarna kawa zbożowa’ HHftiku argotyzmów zostało przedstawione słownictwo wystę-

wiek i inni ludzie; 3. Człowiek i sytuacje; 4. Człowiek i wartości;

pujące ^w gwarach środowiskowych i używane w języku potocznym przez współczesnych Polaków⁶¹. Leksykograficzny opis polskiego slangu jest w naszych wydawnictwach pozycją nowatorską.

Również Słownik polszczyzny potocznej J. Anusiewicza i J. Skawińskiego obejmuje słownictwo potoczne. Podstawa materiałowa tej pracy to ponad 50 000 wypisów z wybranych pozycji książkowych, prasy, radia, telewizji i z zapisów żywego języka mówionego z lat 1970-1990. Słownik zawiera około 8000 haseł, które zostały zgrupowane w układzie rzeczowym. Siatka pól leksykalno-seman-tycznych składa się z następujących elementów: 1. Człowiek; 2. Czło

5. Otoczenie fizyczne człowieka; 6. Czas, przestrzeń, miara. Siatka tych pól ogniskuje się wokół nadrzędnego pojęcia CZŁOWIEK (pola 1-5) i, jak piszą we wstępie autorzy słownika, odzwierciedla antropoeentryczną strukturę słownictwa i frazeologii potocznej. Dodają, że leksyka i frazeologia potoczna (zawarta w ich słowniku, B.S.B.) jest w dużej mierze językowym odbiciem PRL-owskiej rzeczywistości dnia codziennego (Wstęp, s. 9). W słowniku tym występują takie między innymi hasła, jak: skombinować zdobyć coś, wystarać się o coś sprytnie, używając różnych sposobów, nie zawsze uczciwych’, stacz Żart. ‘człowiek stojący odpłatnie za kogoś w kolejce’. zrzęda Lekcew. ‘człowiek, który skłonny jest do narzekań, utyskiwań’, kurwidołek Wulg. ‘mała, prowincjonalna miejscowość’. A oto przykład hasła z tego słownika:

enerdówek Lekcew. ‘była NRD’ . Do enerdówka jeździło się głównie po wódeczność i piwo. Zasł. 27 V 79

Na tym z pewnością nie koniec badań nad słownictwem potocznym, warto w tym miejscu zasygnalizować np. fakt opracowywania w Instytucie Języka Polskiego PAN (1999 r.) Słownika ko-lokwializmów polskich pod red. W. Lubasia.

™f^Wa^T !!^{ydaWniCtWa OSKAR} 1 Warszawie wznowiono w 1991 r. Pokk, słownik pijacki i antologię bachicznąa którego auto-