PICT5367

wiązywanie sznurowadeł. Nic interesują ₈|_ę zabawami manipulacyjnymi. W wieku szkolnym nie są atrakcyjnymi partnerami do zabaw ruchowych, nie uprawiają spor tów.

Nieprawidłowości rozwoju ruchowego widoczne u dzieci starszych

Oprócz ogólnego opóźnienia ruchowego u dzieci tych występuje również obniżona sprawność manualna, przejawiająca się małą sprawnością motoryczną rąk. zbyt wolnym tempem wykonywanych czynności oraz zbyt małą precyzją ruchów dłoni i palców. Dla opóźnienia ruchowego charakterystyczne są także synkinezje (współruchy zbędne z punktu widzenia celu i efektu wykonywanej czynności, np. machanie nogami czy wysuwanie języka). Zdarza się też. że ich to-nus mięśniowy (napięcie mięśni) jest albo zbyt duży - wtedy np. przy rysowaniu łamią kredki, a podczas pisania dziurawią kartki, albo zbyt mały - wtedy nacisk przy pisaniu jest za słaby.

Zaburzenia w rozwoju motorycznym charakteryzują się mniejszą precyzją ruchów i wolniejszym ich tempem. Chodzi tu zarówno o motorykę dużą. jak i zaburzenia motoryki małej. Warunkiem sprawnego mówienia. czytania i pisania jest odpowiedni rozwój całej motoryki - np. głośne czytanie odbywa się dzięki ruchom rąk (w których trzyma się książkę), palców (którymi przekłada się kartki), gałek ocznych oraz dzięki mięśniowemu uruchomieniu organów mowy.

Obniżona czy zaburzona sprawność manualna w znacznym stopniu zakłóca naukę, a najwyraźniej uwidacznia się w trudno-

Aoiacłi w pisaniu. Dzieci o obniżonej spraw _ności manualnej napotykają szczególne trudności podczas przepisywania tekstu lub pisania ze słuchu. Z powodu wolnego tempa pracy nie nadążają za innymi dziećmi, co może często powodować u nich zaburzenia o charakterze cmocjonalno-motywacyjnym (poczucie niższej wartości, brak chęci do nauki z powodu braku sukcesów, drażli-wość). będące źródłem różnych trudności wychowawczych.

Obniżona sprawność może prowadzić do zaburzeń emocjonalno-■ motywacyjnych

Symptomy ryzyka dysleksji w zakresie rozwoju mowy

Częste są różnice indywidualne w rozwoju mowy

Nawet dzieci prawidłowo rozwijające się pod względem psychofizycznym mogą do około 7. roku życia wykazywać różne odstępstwa w zakresie mowy. Mogą też między poszczególnymi dziećmi występować duże różnice indywidualne w tempie jej uczenia się. Zdarza się. że niemówiące dwuletnie dziecko szybko dogania swoich rówieśników w umiejętności mówienia. Mowa nie jest bowiem umiejętnością wrodzoną i jej rozwój trwa przez wiele lat.

Wady wymowy spotykane u dzieci

U dzieci mogą też występować różnego rodzaju wady wymowy, także o różnym stopniu nasilenia: od drobnych nieprawidłowości w wypowiadaniu którejś z głosek, po ciężkie wady uniemożliwiające kontakt słowny dziecka z otoczeniem. Dlatego określenie -wady wymowy ‘ wymaga doprecyzowania.

IM* 1^P *^/r"^rj wnawkun w kslipcc Kocham i uycho «t(ff. Poradnik dla rodztcóu* t nauczycieli (m/d/ul O nu

_w OW P -Adam". Warvau,, 1903. Palił ». i    ^T* “ Op&źnleala w rozuti/u mouy - Wvdaw

nu tut) Lrknrakir PZWL. wyd. 2. Wuru«awa 2002.

51