dzieć się. żc nic jest ono niegrzeczne czy , niwę. tylko ma pewne zaburzenia. To muje z nich poczucie winy. A dopiero pój ' można poinformować rodziców, żc ich dzice ko wymaca pewnych specyficznych strat™ wychowawczych. Podobne informacje r^. winna otrzymać również szkoła.
Hak postępować Zarówno rodzice, jak i nauczyciele powinni 'zdzieckiem uznać chwalenie i przypominanie za sw0jc
z ADHD? podstawowe obowiązki wobec dziecka nad-
pobudliwego. Kolejne działania powinny dotyczyć pobudzania uwagi dziecka. Świadomość dorosłych w tym względzie powinna pomóc w wypracowaniu specjalnych metod koncentracji na zadaniu. Jedną z nich jest szybkie, skrótowe przekazywanie treści, wykorzystujące krótkie okresy koncentracji ucznia. Może temu służyć dzielenie zadania na mniejsze części, cząstkowe i natychmiastowe sprawdzanie jego poprawności, robienie przerw wypełnianych innym rodzajem aktywności, skracanie prac domowych do mniejszej liczby zadań, urozmaicanie zajęć przez przygotowywanie ćwiczeń oryginalnych. zaskakujących, wymagających czynnego uczestnictwa, a nie tylko obserwowania czy słuchania.
Brak umiejętności aktywnego słuchania (które oprócz słyszenia słów pozwala jeszcze na zrozumienie ich treści) stanowi bowiem kolejną trudność dla dziecka nadpobudliwego. Zdolność słuchania można rozwijać poprzez częste powtarzanie komunikatów złożonych z prostych, krótkich zdań. Można również prosić ucznia (zwłaszcza z klas najmłodszych) o powtórzenie usłyszanej informacji na głos. co poprawi jego umiejętność
hichania i zapamiętywania. Informowanie 9 r/jCz nauczyciela, że właśnie to zdanie czy P definicja są szczególnie ważne, może być wzmocnione nie tylko kilkakrotnym powtó-r/t*nicm. ale także np. podniesieniem ręki
cz>f zapisaniem na tablicy.
\Varto też wiedzieć, że dziecko nadpobudliwe zwykle lepiej koncentruje się podczas odpowiedzi ustnej. Natomiast w czasie prac pisemnych popełnia błędy wynikające z nieuwagi. Myli się przy przepisywaniu, nic do-czytuje poleceń, zaczyna kilka zadań, ale ich nie kończy, zwykle brakuje mu czasu. Czasami więc nawet drobne zmiany, np. w egzekwowaniu wiedzy (odpytywaniu), mogą spowodować korzystne efekty w jego funkcjonowaniu szkolnym.
Omówione sposoby pracy z dzieckiem nadpobudliwym. choć zawierają wskazówki dla rodziców i nauczycieli dotyczące modyfikacji zachowań i organizacji życia, nie wyczerpują wszelkich możliwych relacji, jakie mogą zachodzić między* takim dzieckiem a jego rodzicami. nauczycielami i rówieśnikami.
Jakie zachowania rodziców są niewskazane?
Dominujące często wśród dorosłych poczucie bezradności skłania ich do działali dyscyplinujących i karzących. Wiedza na temat cech dziecka nadpobudliwego pozwala natomiast rodzicom i wychowawcom na ograniczenie oddziaływań, które sprzyjają wymuszaniu posłuszeństwa i dominacji negatywnego afektu czy wręcz wrogości u dziecka. Niestety, to właśnie takie doświadczenia przeważają wśród dzieci nadpobudliwych. a najczęstsze emocje to lęk i niepewność
77