P4030006

94

w Szkocji szybko rosła warstwa mieszczaństwa i wybitnej inteligencji "I Hobsbawm apodyktycznie odrzucił to wnikliwe pytanie powiadaj J „Oczekiwanie, by Szkoci domagali się w tym czasie własnego państwa! jest zwykłym anachronizmem”.¹ Jeśli jednak pamiętamy, że BenjamJ Franklin, współsygnatariusz Amerykańskiej Deklaracji Niepodległości urodził się pięć lat przed Hume’em, to uwagę Hobsbawma możemy spJ kojnie potraktować właśnie jako czysty anachronizm.¹ Sądzę, że i p_rol blem i jego rozwiązanie tkwią w czym innym.

Z drugiej strony widać u Naima zdrową tendencję do traktowania swej „Szkocji” jako czegoś nieproblematycznego, odwiecznie danego. Bloch natomiast przypomina nam o jej burzliwej przeszłości zauwa-żając, iż najazdy Duńczyków i Wilhelma Zdobywcy unicestwiły na zawsze kulturalną hegemonię Północy, anglosaskiej Northumbrii, z której wywodzili się tacy luminarze jak Alcuin i Beda: „Część obszaru północnego wymknęła się na zawsze samej Anglii. Osiedlenie się Wikingów w Yorkshire odcięło od innej ludności, mówiącej tym samym językiem, niziny wokół northumberyjskiej cytadeli w Edynburgu, należące do angielskiego obszaru językowego. Objęli je swym panowaniem celtyccy I wodzowie z gór. W ten sposób królestwo Szkocji w swoim językowym dualizmie było wtórnym tworem inwazji skandynawskiej”.¹⁴ Natomiast i Seton-Watson ze swej strony pisze, że język szkocki „rozwijał się pódl łącznym wpływem saskiego i francuskiego, przy czym większy wpływ niż na Południu miały tu źródła celtyckie i skandynawskie. Język ten był w użyciu nie tylko we wschodniej Szkocji, lecz również wpółnocnej Anglii. Szkocki, czy też północnoangielski, używany był na szkockim dworze i przez elity społeczne (władające - lub nie - również celtyckim), jak też przez całą ludność okręgów nizinnych. Był to język poetów Roberta Henrysona i Williama Dunbara. W czasach nowożytnych mógłby stać I się odrębnym językiem literackim, gdyby zjednoczenie z koroną w 1603 1 roku nie zapewniło dominacji południowo-angielskiego, wskutek jego I rozszerzenia na dwór, administrację i klasy wyższe Szkocji”.¹⁵ I

1

   Naim, The Break-up ofBritain, cyt. wyd., s. 106 i ńast

¹²    Hobsbawm, Some Reflectións..., cyt. wyd., s. 5.

¹³    W książce o znamiennym tytule Imenting America: Jefferson ’s Declaration of In-dependence, Gary Wills dowodzi, że narodowa myśl Jeffersona ukształtowała się nie pod wpływem Locke’a, lecz Hume’a, Hutchesona, Adama Smitha oraz innych osobistości szkockiego Oświecenia

¹⁴    Bloch, Społeczeństwo feudalne, cyt wyd., 11, s. 115.

¹⁵    Seton-Watson, cyt wyd, s. 30-31.