PA270047

si** do zegara Pałacu Królewskiego, biiąceeo Hod7inv i kwadranse. W ten sposób nowy czas itaje sie^aJSJJi

państwowym Król - czytelnik Arystotelesa

porządkowa! sobie zracjonalizowany czas.

Pomimo wszystkich niedoskonałości i ograniczeń charakteryzujących zachodzące zmiany, zachwianie struktur czasowych, jakie występuje w XIV wieku, jest również zachwianiem struktur myślowych i duchowych.

Być może właśnie w samej nauce, to znaczy w scho-lastyce naukowej- należałoby szukać pojawienia się nowej koncepcji czasu: według niej nie jest on już esencją, lecz forma poieciowa na usługach umysagT który używa co wedle swoich potrzeb —— może §0

dzlóllć. mierzyć - jest to czas nieciągły- Na pytanie

iŁtrtim temptts ha beat esse ezr&ra ammarrt? [ ..czy czas w ogóle istnieje poza duszą?”] Pierre Auriol odpowiada, że czas nie jest niczym innym jak ens in anima (i.e conceptns) („bytem w duszy” (czyli pojęciem)], i wyjaśnia: partes enirn temporis ut accipitintur si7p.ul, niŁlłam habent rat tonem positivam nisz in anima, qitae capit orrtnes partes sirmtl in acta et in eis conci-pit SLzccessionem et pmoritatem et posterioritatem „części bowiem czasu. sdv sa Przyjmowane, mają ra-le pozytywna tylko w duszy, która chwyta ie wszystkie jednocześnie w samym ich_ akcie i W nich ujmuje kolejność, poprzedzanie i następowanie"]. Ockham. prif rcjrmiJąC ćlćllfilcjć^Ary-slotelesa, której św Tomasz nie wykorzystał w pełni, temptts est mzmems motus („czas jest liczbą ruchu ” j .podkreśla, że nie chodzi tu o definitio quid rei („definicję dotyczącą rzeczy”], lecz o definitio qitid nominis („definicję dotyczącą nazwy”]. ⁴⁷ Nowa koncepcja czasu rysuje się w scholastyce w tym samym okresie, gdy badania nad impetu* rewolucjonizują mechanikę, a prawa nowożytnej