Rys. 26 Pneumatyka wiatrowa w powiązaniu z wiatrownią tonową
się z komory tonowej (A) kolejno przez otwory (H) i (G) do mieszka (E). W takim stanie rzeczy w mieszku i w komorze panuje jednakowe ciśnienie — wentyl (O) jest przyciskany wtedy przez sprężynę (D) do otworu (C). Z chwilą dopływu sprężonego powietrza przez rurkę spoczywający na membranie bloczek (N) oraz powiązany z nim wentyl (K) podnoszą się do góry, zamykając otwór (H). Następuje wtedy spadek ciśnienia w mieszku (E) na skutek ustania do niego dopływu powietrza z komory (A). Wynikające z powstałej różnicy ciśnień parcie na górną powierzchnię mieszka powoduje pociągnięcie za pośrednictwem cięgła (F) wentyla (D) w dół. Z chwilą ustania dopływu powietrza z traktury układ wraca do pozycji przedstawionej na rysunku.
Istnieje wiele rozwiązań połączenia traktury pneumatyczno--rurkowej z wiatrownią tonową — opisany system jest tylko jednym z wielu możliwych. Obecnie podobne systemy wprowadza się rzadko, stosując raczej rozwiązania elektropneumatyczne lub elektryczne w tych przypadkach, kiedy rozwiązanie traktury
w drodze czysto mechanicznej jest niewykonalne lub bardzo trudne. Możliwe jest zbudowanie również dwóch osobnych systemów traktury w tych samych organach, np. niezależnie od siebie działającej traktury elektrycznej i traktury mechanicznej.
Rys. 27 przedstawia historyczny przykład zastosowania elek-tropneumatyki do sterowania wiatrowni tonowej, zaprojektowany przez Pescharda w 1860 roku. Wprawdzie rozwiązania współczesne wyglądają nieco inaczej, ale zasada ich działania jest taka sama. Na przykładzie Pescharda idea funkcjonowania elek-tropneumatyki w trakturze widoczna jest szczególnie wyraźnie. Lewa część rysunku przedstawia układ w stanie spoczynku, prawa część — układ w działaniu.
Elektromagnes (M) po przepłynięciu przez niego prądu przyciąga dźwignię (S). Prąd może przepłynąć po zwarciu obwodu przez kontakt pod klawiszem. Dźwignia podnosi wentyl (D), odcinając dopływ powietrza pod ciśnieniem z przegrody (A) do mieszka. Powietrze zawarte w przegrodzie naciska na mieszek, który ulega sprasowaniu uruchamiając klapę (B).
Zauważyć należy, że w opisanych systemach pneumatycznych i elektropneumatycznych mieszki umieszczone w komorze wiatrowej mogą powodować swoim ruchem zakłócenia ciśnienia powietrza. Dlatego w rozwiązaniach współczesnych (Laukhuff) mieszki poruszające wentyle umieszczone są w oddzielnych komorach, nie mających powiązania z komorą wiatrową.
Przykład czysto elektrycznego rozwiązania traktury w powiązaniu z wiatrownią tonową przedstawia rysunek 28. Klapa jest
Rys. 27 Elektropneumatyka Pescharda
59