siek14

Metoda treningu autogennego Schultza

Schultz określa trening autogenny jako metodę oddziaływani,) na własny organizm i życie 'psychiczne, polegającą na wyzwalaniu u siebie reakcji ODPRĘŻENIA I KONCENTRACJI. Wyzwolone przez samego, siebie reakcje odprężenia i koncentracji przestrajają pr.acę organizmu,, wywołując mniej lub- bardziej trwałe zmiany w reakcjach fizjologicznych organizmu i obrazie siebie jednostki.

Stosowanie treningu autogennego polega na .wyzwalaniu u siebie odprężenia i koncentracji oraz na stosowaniu prostych 'formuł autosugestii. Schultz pisze o uprawianiu treningu'autogennego jako pewnej formie psychicznej gimnastyki, przeznaczonej w zasadzie dla ludzi psychicznie i somatycznie zdrowych (Eine Art seelischer Gymnastik).

Można także stosować trening autogenny w leczeniu niektórych zaburzeń somatycznych i psychicznych (Schultz, 1960. s. 13, 247r248)

Praktyczne stosowanie ćwiczeń treningu autogennego

Ćwiczenia składające się na to, co nazywa się treningiem au-• togennym, obejmują;kilka grup reakcji.

® Pierwszym etapemjest nauczenie się przyjmowania odpo wiedniej postawy ciała, ułatwiającej uzyskiwanie stanu odprężenia mięśni, odprężenia naczyń krwionośnych, zwolnienie rytmu pracy własnego' organizmu. Przyjęcie odpowiedniej postawy, zamknięcie oczu odcina dopływ do organizmu strumieni bódź .ców działających z zewnątrz organizmu.

•    Drugim etapem ćwiczenia jest uczepie się KONCF.NTRO •WANIĄ na reakcjach własnego organizmu i własnego życia psy ćhięznego.

•    Trzecim etapem jest uczenie się umiejętności sterowania reakcjami Własnego organizmu i życia psychicznego oraz prze stawienia, przełączania rytmu pracy organizmu i życia psychicznego.

•    Czwarty etap ćwiczeń obejmuje nabywanie Umiejętności przekształcenia i .formowania .własnej osobowości, zgodnie ze świadomymi celami i zamiarami;

Przyjmowanie odpowiedniej postawy ciała w treningu auto-gennym

Schultz propaguje stosowanie czterech postaw ciała w czasie treningu autogennego: wykonywanie ćwiczeń w pozycji leżącej, wykonywanie ćwiczeń w pozycji półleżącej w fotelu, wykonywanie ćwiczeń w pozycji siedzącej, w tak zwanej pozycji dorożkarza.

wykonywanie rozluźnienia mięśni okolicy szyi i pasa barkowego w pozycji stojącej.

ćwiczenia treningu autogennego powinny odbywać- się we względnie cichym pomieszczeniu, trochę zaciemnionym, niezbyt przegrzanym. Wszystko po to, aby zmniejszyć jak najbardziej ilość bodźców z zewnątrz działających na organizm. Przyjmowanie odpowiedniej postawy ma także na celu wprowadzenie się w stan bierności, wyciszenie aktywności własnego organizmu. .

Najczęściej stosowaną postawą ciała, która-nie wymaga specjalnych warunków zewnętrznych jest BIERNA POSTAWA SIEDZĄCA. Ćwiczący siada w fotelu, opiera głowę na podgłówku, opiera ręce na poręczach fotela. Ręce powinny być lekko zgięte-w łokciach pod kątem około .1 20-1 30 stopni. Oczy przymknięte, nogi Swobodnie postawione na podłodze, ustawione równolegle. Schultz zaleca, aby nie krzyżować nóg w czasie siedzenia. Postawa ciała powinna być swobodna, całe ciało odprężone/ mięśnie rozluźnione.

Drugi rodzaj postawy siedzącej, stosowanej w czasie treningu uuiogennego, stosuje się tam, gdzie nie ma fnożliwości zajęcia biernej postawy siedzącej ani możliwości zajęcia postawy leżącej. Ta druga postawa siedząca nosi nazwę pozycji dorożkarza! Siadamy na jakimś taborecie, pufie czy foteliku bez oparcia. Tułów od bioder lekko pochylony do tyłu, a grzbiet ciała lekko zgięty w kłębek. Głowa lekko pochylona do przodu, zwisa niejako własnym ciężarem. Zgięcie grzbietu i pochylenie głowy tworzą cha-i iikterystyczną postawę, czyli tak zwany „koci grzbiet". Nogi lekko rozstawione. Stopy stoją na podłodze, pięty nieco od siebie oddalone, stopy nóg tworzą rozwarty kąt. Ręce lekko zgięte w łokciach, podobnie jak w poprzedniej postawie, przedramiona oparte o wewnętrzną stronę ud, dłonie lekko zgięte w stosunku do przedramion swobodnie spoczywają na udach. Oczy przymknięte, całe ciało rozluźnione.

Trzeci rodzaj postawy stosowanej w treningu autogennym to postawa leżąca. Schultz zaleca wygodne ułożenie się na łóżku lub kanapie, w ubraniu albo lżejszym okryciu. Tułów może być okryty do połowy kocem lub narzutą. Ważne jest, aby głową spoczywała na jakimś podwyższeniu, np. na małej poduszce czy wałku, sprzyja to rozluźnieniu mięśni szyi. Oczy przymknięte. Ręce ułożone w łokciach pod kątem prostym. Ramiona odsunięte od i ułowią pod kątem nieco mniejszym niż prosty, rozluźnione, całe ciało swobodnie rozluźnione, oczy przymknięte. (Schultz, 1960, ,v 13-17)'

Drugi etap ćwiczeń treningu autogennego - uczenie się kon-i murowania na reakcjach własnego organizmu i własnego życia psychicznego, rozpoczyna się łącznie z trzecim etapem, z ucze-

29