212 5. Spawanie i.ukilm krytym
Kysunłk 5.2. Schemat urządzenia do spawania lukiem krytym: 1 - z'ródło prądu spawania, 2 - układ sterowniczy, 3 - przyrządy pomiarowe, 4 - bęben z drutem elektrodowym, 5-podajnik drutu elektrodowego, 6-styk prądowy, 7 zasypnik topnika, 8 - kable prądowe, 9 zbiornik topnika, W - zbierak topnika
W przypadku połączeń wzdłużnych elemenl spawany najczęściej jest nieruchomy, stosuje się- wówczas uniwersalne rozwiązanie-przemieszczanie głowicy wzdłuż złącza zapewnia tzw. traktor spawalniczy przesuwający się bezpośrednio po spawanym elemencie lub po szynach umieszczonych równolegle do złącza. Inne rozwiązanie stanowi głowica spawalnicza zamontowana na słupowysięgniku przejezdnym, przesuwająca się wzdłuż nieruchomego styku lub głowica spawalnicza umieszczona na stojaku lub słupowysięgniku nieruchomo nad obracanym złączem spawanym (połączenia obwodowe).
Stanowiska do spawania lukiem krytym są wyposażane także w: i - suszarkę topnika,
- zbierak topnika, przeznaczony do zbierania nieprzetopionej części topnika,
- oprzyrządowanie umożliwiające mechanizację procesu spawania, jak obrotniki, manipulatory spawalnicze itd. oraz podkładki formujące grań,
- przewijarkę drutu elektrodowego, do przewijania drutu z kręgów na
• bębny.
Dostępne są również półautomaty do spawania lukiem krytym, z ręcznym przemieszczaniem uchwytu spawalniczego zc zbiornikiem topnika wzdłuż styku, ze zmechanizowanym podawaniem dni tu o małej średnicy (średnica
drutu 0,8 4- 2 mm, natężenie prądu spawania 100 h- 500 A). Proces półautomatyczny nie jesfobccnie praktycznie stosowany, głównie ze względu na brak możliwości zapewnienia dokładnego prowadzenia przez spawacza drutu elektrodowego w rowku spawalniczym oraz uciążliwość manewrowania uchwytem ze zbiornikiem topnika.
Materiały dodatkowe to zestaw drutu spaw-alniczego i topnika, który należy odjrowiednio dobrać w celu uzyskania spoin o wymaganych właściwościach. Druty spawalnicze i topniki szczegółowo omówiono w niniejszym poradniku w tomie 1 r rozdz. 9, a zasady ich dobom do spawania stali, niklu i jego stopów oraz stopów miedzi omówiono w rozdz. 11 i 12.
Przykłady zestawów materiałów dodatkowych do spawania stali zawarto w tabl. 5.1.
Dobierając topnik, należy kierować się także odpornością topnika na obciążenia prądowe. Obciążalność prądowa zależy od gatunku i ziarnistości topnika, i jest podawana przez producentów topników w kartach katalogowych.
Tablica 5.1. Zestawy drut + topnik do spawania lukiem krytym stali
Stale |
Klasyfikacja materiałów dodatkowych | ||
zestaw drut + topnik |
drut |
topnik spawalniczy | |
konstrukcyjne niestopowe |
EN 756-S 35 0 MS SI |
EN 756-S 1 |
PN-EN 760-SF MS 1 88 AC |
EN 756-S 38 AB S2Si |
EN 756-S2Si |
PN-EN 760-SA AB 1 67 AC H5 | |
EN 756-S 1 |
PN-EN 760-SF MS I 96 AC H5 | ||
SPW, R, - 420 MPa |
EN 756-S 38 AB $2Si |
EN 756-S2Si |
PN-EN 760-SA AB 1 67 AC H5 |
BN 756-S2Mo |
PN-EN 760-SF MS 1 87 ACH5 | ||
SPW. K, = 560--t-630 MPa |
EN 756-S 50 3 AB S3Mo |
EN 756-S3MO |
PN-EN 760-SA AB 1 67 AC H5 |
SPW. R, = 700 MPa |
X— / |
EN 756-$3NilMo |
PN-EN 760-SA FB l 55 AC H5 |
nierdzewne typu 19% Cr - 10% Ni |
EN 12072-S 19 9 L |
PN-EN 760-SA CS 2 Cr DC | |
EN 12072-S 19 9 L |
PN-EN 760-SF AS 2 63 AC H5 | ||
nierdzewne typu 18% Cr - 12% Ni -3% Mo |
EN 12072-S 19 12 3 L |
PN-EN 760-SA CS 2 Cr DC | |
EN 12072-S 19 12 3 L. |
PN-EN 760-SF AS 2 63 AC H5 | ||
typu duplex |
EN 12072-S 22 9 3 NL |
PN-EN 760-SA AF 2 DC | |
typu superduplex |
EN 12072-S 25 9 4 NL |
PN-EN 760-SA AF 2 DC |