skanuj0008

Gadżety popkultury Społeczne życie przedmiotów

T-shirty mogą służyć jako przestrzeń reklamowa. Jako pierwszy wykorzystał to producent piwa Budweiser. O ile współczesne koszulki reklamowe najczęściej kojarzone są z „obciachem”, o tyle posiadanie starej koszulki z logo firmy uważane jest za nadzwyczaj modne. W Stanach Zjednoczonych marzeniem młodzieży jest reklamująca sieć McDonalds koszulka z Ronadem McDonaldem i napisem: Big Mac Attaca. W Polsce szczytem marzeń dla niektórych jest T-shirt z logo Gawędy, CPN-u czy PKS.

Zamiast reklam T-shirty mogą zawierać informacje o tym, w co wierzymy, co uważamy, czy jaką mamy na dany temat opinię. W koszulce z wizerunkiem Georgea W. Busha i napisem „Worlds #1 Ter-rorist” (światowy terrorysta nr T) próbował dostać się z Londynu do Melbourne Australijczyk Allen Jasson. Po długiej dyskusji z pracownikami linii lotniczej, którą wybrał, został zmuszony do zakupienia nowej koszulki. Tym razem wybrał tę, która przedstawiała londyńskie metro - cel ataków terrorystycznych rok wcześniej. Przedstawiciele linii lotniczych Virgin Blue uważali, że koszulka Jassona mogła być obraźliwa dla innych pasażerów, Jasson uważa zaś, że odebrano mu prawo do wyrażania swojej opinii....

W Polsce kontrowersje wzbudziły koszulki, które powstały w ramach akcji Fundacji Dla Wolności - T-shirt dla Wolności. W czasie dwóch edycji akcji powstały koszulki między innymi z napisami: „Mam AIDS”, „Jestem lesbijką”, „Usunęłam ciążę”, „Nie chodzę do kościoła” „Byłam w więzieniu”, „Nie płakałam po papieżu” „Jestem na liście” „Będę stara” Wystawa koszulek Fundacji dla Wolności miała towarzyszyć festiwalowi filmów o prawach człowieka na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Kontrowersyjna, zdaniem rektora UMCS, wystawa spowodowała, że zdecydował się odwołać całe wydarzenie.

T-shirty z „przesłaniem” są popularne na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych w koszulkach z hasłem „Vote or die” (‘głosuj albo zgiń) do głosowania namawiały gwiazdy popkultury. W Polsce w ramach podobnej akcji: Wybieram.pl, młodzi ludzie zakładali koszulki wyjaśniające, dlaczego chodzą głosować („Bo lubię” „Bo mam blisko”).

W ramach walić z AIDS projektanci mody stworzyli serię koszulek, a dochód z ich sprzedaży wykorzystano później do szeroko pojętej walki z tą chorobą. Na T-shirtach widniało m.in. hasło: „I use a condom” (‘używam prezerwatywy’). Za czasów apartheidu koszulki z napisem „Free Nelson Mandela” (‘uwolnić Nelsona Mandelę’) nosili jego zwolennicy. Przykładów jest oczywiście znacznie, znacznie więcej. W Polsce popularne były T-shirty z charakterystycznym logo „Solidarności” zaprojektowanym przez Jerzego Janiszewskiego. W jednym z wywiadów Janiszewski wspomina, że już kilka dni po stworzeniu tego logotypu powstały T-shirty z dopiskiem „GDAŃSK sierpień 1980”, które mieli na sobie stoczniowcy, gdy podpisywano porozumienia sierpniowe [Daszczyński, 2005]. Obecnie na wspomnianej już stronie CafePress.com koszulkę z logo „Solidarności” można kupić za 20 dolarów.

Oczywiście nie zawsze napisy na koszulkach są elementem walki w „słusznej sprawie” Najczęściej mają być zwykłym żartem. Popularnością w dużych miastach, słynących z atrakcji turystycznych, wciąż cieszą się T-shirty z napisem: „Moja rodzina pojechała do X. Jedyne, co dostałem to ten żałosny T-shirt” (My family went to X and all I got was this lousy t-shirt). W polskich wakacyjnych kurortach największym powodzeniem wciąż cieszą się koszulki wyjaśniające, w czym piwo jest lepsze od kobiety (m.in. „Piwo nie mówi dla żartów, że jest w ciąży”) lub też ta z napisem: „Jestem dziewicą. Ale to bardzo stara koszulka”. We wrześniu 2006 dziennik „The Washington Post” opisywał problemy przysparzane nauczycielom przez napisy, które pojawiają się na koszulkach nastoletnich uczniów, zwłaszcza dziewcząt. Nauczyciele nie wiedzą, jak poradzić sobie z uczennicami, które spacerują po szkolnych korytarzach w T-shirtach z napisami takimi jak: „Tak, ale nie z Tobą”, „Twój chłopak dobrze się całuje”, „Wiem czego pragną chłopaki” „100% single’!

Wzorów koszulek nie da się zliczyć. Istnieją takie, które zyskały ogromną popularność i znane są niemal na całym świecie. Jednym z najpopularniejszych motywów pojawiających się na T-shirtach na całym globie jest portret argentyńskiego rewolucjonisty Ernesto „Che” Guevary.

149