0000014(1)

jeśli idzie o włókna smakowe, częściowo zaś również w jądrze siatkowatym (nucleus retipularis). jeśli idzie o włókna dotykowe i inne.

Włókna ruchowe wychodzą / komórek jądra dwuznacznego [nucleus amhiguus . znajdującego się w tworze siatkowatym bocznie i brzusznie od jądra nerwu YT. Jądro dwuznaczne jest jądrem dwu nerwów IX i X. Część tych włókien krzyżując się przechodzi przez linię środkową na stronę przeciwną i wynurza się z m.ózęu wraz z włóknami korzonka strony drugiej.

Badanie n. Badanie czynności nerwu IX przeprowadzamy zazwyczaj wraz z bada-jczykow_n;_enł nerwu ponieważ oba te nerwy posiadają wspólne jądra w rdze-niu przedłużonym, nadto liczne połączenia obwodowe oraz wspólny obszar unerwienia obwodowego; stąd niektóre czynności fizjologiczne oba tc nerwy sprawują razem.

Jeśli idzie o badanie czynności wyłącznie nerwu IX, to rozpoczynamy je od badania czucia powierzchniowego oraz smaku na tylnej trzeciej części języka, o czym była już mowa. Następnie badamy zachowanie <ię luku podniebiennego oraz języczka. W tym celu polecamy badanemu otworzyć szeroko usta i za pomocą szpatułki drewnianej lub szklanej, uciskanej na język, oglądamy gardło w spokoju i podczas tonacji prz\ wymawianiu litery ,,a’\ W warunkach prawidłowych luk podniebienny ustawiony jest jednakowo z obu stron, a przy fonacji unosi się, języczek zaś ułożony jest w linii środkowej.

Odruchy Nerwy IX i X zawierają włókna stanowiące ramię doprowadzające podniebienny j odprowadzające luku odruchowego dla odruchów podniebiennego i gar-¹ v7rr“’^M"^> dłowego. toteż w zakres badania czynności tych nerwów wchodzi badanie wymienionych odruchów. Odruch podniebienny polega na uniesieniu luku podniebiennego przy dotykaniu go szpatułką, odruch gardłowy - na występowaniu ruchu wymiotnego przy dotykaniu szpatułką tylnej ścian \ gardła.

W razie uszkodzenia nerwu IX występuje znieczulenie tylnej części języka, migdałków i gardła oraz zniesienie smaku na tylnej trzeciej części po stronie zajętej. W razie jednostronnego porażenia nerwów IX i X luk podniebienny po stronie porażonej jest opadnięty, a przy fonacji nie unosi się, nadto języczek oraz tylna ściana gardła zbaczają w stronę Ob jam zdrową tzw. objaw firankowy). Zarazem występuje osłabienie lub znie-fnaukowy sienie odruchów podniebiennego i gardłowego. Obustronne osłabienie lub zniesienie odruchów podniebiennego i gardłowego ma mniejsze znaczenie rozpoznawcze, zdarza się bowiem i u ludzi zdrowych. Objawem znamiennym dla porażenia podniebienia je*t mowa nosowa oraz krztuszenie się podczas jedzenia, a w przepadkach cięższych wracanie płynów nosem.

Odowbiiiom Nerw IN rzadko bywa uszkodzony w sposób odosobniony; przeważnie partitę nie n. IX porażenie obejmuje również i nerw X lub inne sąsiadujące nerwy. Odosobnione porażenie tego nerwu zdarza się jednak w zapaleniu Opon kiłowym, w guzach podstawą mózgu, zwłaszcza naciekach, w złamaniach podstawy czaszki, niekiedy w zapaleniach tego nerwu, wreszcie w sta-

114