page0236

226 S. DlCKSTIlIN.

tów zbierano drogą prenumeraty, w części zaś z ofiar. Leonard Niedź-wiecki nie szczędził ani zabiegów, ani własnego grosza, mimo szczupłych swych funduszów. Tym sposobem zdołano wydać następujące dzieła: „Propódeutique messianique^u w dwóch częściach (1855 i 1875), „De-yeloppement progressif et but finał de ł’humanitć^w (1861), „Apodictique messianique ou Traitć du savoir humain^u (1876), „Prospectus de la philosophie absolue^w (1878), „Sept manuscrits inćdits^u (1879), „Nomo-thćtique messianique ou lois supremes du monde“ (1881), „Camćralis-tique^w (1884), „Nouvelle science nautique des marćes^w (1886). Ostatnie dwa wydane już zostały po śmierci panny Conseillant; pierwsze przez samego Leonarda Niedźwieckiego, drugie przez komitet, który się nazwał: „Comite promoteur de la publication des ouvrages manuscrits de Hoenó Wroński “. Należeli do komitetu: Niedźwiecki, matematyk francuski E. West i inni. Niezależnie od powyższego, wydał Niedźwiecki własne przekłady: „Wstępu do matematyki“ (1880) i „Listu do Papieża Leona XII^u (1891), oraz kosztem swoim ogłosił dwie rozprawy matematyczne Bukatego.

Treść niektórych wyżej wymienionych dzieł poznaliśmy już w rozdziałach poprzednich; tu wypada powiedzieć krótko o pozostałych, nie wdając się w rozbiór szczegółowy, przekraczający zadanie naszego szkicu.

„Propedeutyka mesyaniczna^u jest właściwie tablicą genetyczną „metafizyki“, „architektoniki^u i „metodologii filozofii". Do tablic dodane są noty wyjaśniające. Do zrozumienia filozofii Wrońskiego, dziełko to, zawierające określenia zwięzłe i dobitne, może być bardzo przydatne ²).

„ Nomotetyka mesyaniczna^u mówi o „ prawach najwyższych" świata: o „prawie tworzenia^u, „prawie postępu^u i „autogenezie^u rzeczywistości; treść jej podajemy w katalogu dzieł.

„Rozwój postępowy i ostateczny ludzkości^u, napisany jeszcze w latach 1815—1818, jest niejako popularnym wykładem historyozofii. Treść jego stanowi szerokie rozwinięcie poglądów podanych w „Sphinxie“. Jest to dzieło istotnie zajmujące, bo przedstawia już nie tylko schematyczną klasyfikacyę, lecz i konkretne momenta historyi oraz ich związek wzajemny, w oświetleniu filozofii Wrońskiego. Opowiadanie jest żywe i pełne oryginalnych spostrzeżeń.

„Kameralistyka^u jest rozwinięciem pomysłów, znanych już nam z „Odezwy do narodów cywilizowanych^u (rozdział XI, str. 196). Gdy w odezwie tej szło Wrońskiemu głównie o sformułowanie matematyczne praw ekonomii społecznej, tu przedstawia on obszerne rozwinięcie schematów czterech systemów ekonomicznych, do których, według niego, sprowadzają się, jak wiadomo, wszelkie doktryny ekonomiczne. Wszystkie

http://rcin.org.pl