0000017(1)

ut-u;/ i ł\n

A)    Czasem wszyscy synowie w licznych rodzinach łysieją, mimo iż ich ojciec nic. Sporządź schemat takiego dziedziczenia.

B)    Synowie dziedziczą także cechę łysienia po ojcu, mimo iż matka pochodzi z rodziny, w której od kilku pokoleń nikt nie łysiał. Sporządź schemat takiego dziedziczenia.

		matka X	ojciec
		Ad	AA
		nie łysieje	nie łysieje
wysoki poziom:		Es	An
niski poziom:		An	Es
	córka	córka	syn	syn
	Aa	Ad	Aa	AA
	nie łysieje	nie łysieje	łysieje	nie łysieje
wysoki poziom:	Es	Es	An	An
niski poziom:	An	An	Es	Es
Fenotypów o	nie łysiejący		łysiejący
(ogólnie):	3		I
Fcnolypowo w obrębie płci:	100%		50%	50%

Ryc. SS. Schemat przykładu wyjaśniającego możliwe zależności w czasie dziedziczenia cechy łysienia u człowieka (Es — estrogeny. An — androgeny). Proporcje fenotypów są modelowe!

Wnioski:

1.    Jest to przykład dziedziczenia jednogenowego z dominacją zupełną w obrębie analizowanego loeus (allcl determinujący łysienie — A dominuje nad allclcm a).

2.    Loeus genu A znajduje się w autosomie, ale jego ekspresja zależy od składu heterosomów. Łysienie iest wiec cecha zależna od płci.

3.    Prawdopodobnie gen A ulega ekspresji jedynie przy wysokim poziomic androgenów.

4.    Fakt. że ojciec nic łysieje nic może być pocieszeniem dla syna. Matka może być przecież hete-rozygotą/ia (wów-czas są szanse na prawidłowe owłosienie) albo nawet homozygotą/L4 (wówczas syn ..nic ma szans”).

5.    Kobiety są w dobrej sytuacji — bez względu na genotyp nic łysieją.

6.    W rzeczywistości na fenotypowy efekt łysienia wpływa prawdopodobnie wiele czynników dziedzicznych i środowiskowych. Żeby jednak utrzymać się w nieco żartobliwym tonie — nie należy zanadto przejmować się — wiele kobiet uważa, że tacy mężczyźni są bardzo scxy.

UWAGA: Analiza genetyczna rodzin ludzkich jest utrudniona, m.in. ze względu ma małą ilość dzieci. Stąd określenia „modelowe dzieci" itd. Mają one odzwierciedlać jedynie teoretyczne rozkłady genotypów i fenotypów (por. później ROZDZ: 9).

6. 2. Relacje pomiędzy genami nieallelicznymi

1. Geny niesprzężone, determinacja cech jednogenowa.

Przykład 7: Dziedziczenie barwy i długości sierści u świnek morskich.

Przykład ten w zasadzie nic wnosi niczego nowego do tego, co już wiesz na temat dziedziczenia genów niesprzężonych. Tym niemniej zanalizujmy go. Krzyżowano świnki morskie o sierści czarnej, długowłosej ze świnkami o sierści brązowej, krótkowłosej (por. Ryc. 89). Całe potomstwo (F,) miało sierść czarną, krótką. Krzyżówka w obrębie F, dala w F, cztery klasy fenotypowe w proporcjach 9:3:3:1. Wynika z tego. że najprawdopodobniej mamy do czynienia z dziedziczeniem dwugenowym niezależnym, przy czym w obrębie każdego genu występuje dominacja zupełna (tak jak w klasycznych doświadczeniach Mendla z grochem).

P:

G:

F>^:

czarna, długowłosa AAbb

brązowa, krótkowłosa aaBB

Ab

<10

czarna, krótkowłosa AaBb

F

czarna, krótkowłosa AaBb

^ł i

czarna, krótkowłosa AaBb

	AB	Ab	aB	ab
AB	czarna. krótkowłosa AABB	czarna. krótkowłosa AABb	czarna. krótkowłosa AaBB	czarna, krótkowłosa AaBb
Ab	czarna. krótkowłosa AABb	czarna. długowłosa AAbb	czarna. krótkowłosa AaBb	czarna, długowłosa Aabb
.10	czarna, krótkowłosa AaBB	czarna, krótkowłosa AaBb	brązowa. krótkowłosa aaBB	brązowa, krótkowłosa aaBb
ab	czarna, krótkowłosa AaBb	czarna, długowłosa Aabb	brązowa, krótkowłosa aaBb	brązowa, długowłosa aabb

Proporcje fenotypowe: 9:3:3: l

Hyc. S9. Wyjaśnienie wyników krzyżówki świnek morskich różniących się dwiema cechami.

135