IMGc43 (2)

369

Rodzina Mycobacteriaceae

daje się ich homogenizacji. Są one przeważnie skąpoprątkowe i nie należy przez homogenizację ryzykować utraty „cennych” prątków. Następnie materiał (homogenizowany i po neutralizacji) posiewa się na kilka probówek z pożywką Loewensteina. Korki zabezpiecza się przed wysuszeniem (można użyć parafiny), aby hodowla, przebywająca przez kilka tygodni w termostacie, nie wysychała. Co tydzień przegląda się hodowlę i z podejrzanych kolonii wykonuje się preparat. Jak już wyżej było powiedziane, kolonie Mycobacterium tuberculosis rosną w postaci charakterystycznych, brodawkowatych, kremowych kolonii i są dość łatwe do odróżnienia od kolonii prątków saprofitycznych, ptasich czy atypowych (o których będzie mowa w dalszej części). Obowiązkiem pracownika laboratorium jest natychmiastowe zawiadomienie lekarza, który skierował materiał do badania o dodatnim wyniku posiewu. Posiewy ujemne należy obserwować około 4 miesięcy. Hodowle są dodatnie w około 77°/o materiałów gruźliczych przysłanych do badania. Kilkakrotne przysłanie materiału od tego samego chorego zwiększa możliwości dodatnich posiewów.

tygodniach.

3. Próby biologiczne. Materiał homogenizowany można zaszczepić świnkom morskim w okolicę węzła pachwinowego. Szczepi się zawsze 2 świnki, obserwując je od chwili zakażenia. Świnka po kilku tygodniach zmniejsza wagę, jest osowiała, sierść jej matowieje. Po 3 tygodniach od momentu zakażenia wykonuje się pierwszą próbę tuberkulinową. Wstrzykuje się 0,1 ml starej tuberkuliny Kocha rozcieńczonej 1:5 śródskórnie w depilo-waną skórę grzbietu. Jeśli po 24—48 godzinach wystąpi wyraźny naciek i zaczerwienienie, odczyn jest dodatni. O dodatniej próbie tuberkulinowej zawiadamia się lekarza, a świnkę obserwuje się w dalszym ciągu. Gdy świnki Dadna    wykonuje się sekcję, jeśli prze-

Ogląda się przede wszystkim węzeł, do którego materiał wstrzyknięto, następnie śledzionę, wątrobę, płuca, ewentualnie węzły chłonne. W narządach stwierdza się charakterystyczne dla gruźlicy zserowaciałe gru-zełki. Z nich sporządza się preparaty mikroskopowe i stwierdza obecność prątków kwasoodpornych.

Posiewy dają nie mniejszą ilość dodatnich wyników niż próby biologiczne. Pońieważ próba biologiczna jest kosztowna, wykonuje się ją jedynie na wyraźne zlecenie lekarza i to przeważnie w przypadkach, w których materiał jest skąpoprątkowy, albo trudny do uzyskania po raz drugi (materiał operacyjny, punktat).

Od czasu wprowadzenia chemioterapii do gruźlicy, niektóre szczepy utraciły wirulencję dla świnek morskich i wyniki szczepienia mogą być fałszywie ujemne. To również jest przyczyną rzadszego stosowania próby biologicznej.

4. Różnicowanie szczepów. Próba biologiczna pozwala poza tym na odróżnienie Mycobacterium tuberculosis od Mycobacterium bovis. Królika szczepi się podskórnie lub dożylnie. Jest on mało wrażliwy na zakażenie

•a Pedatanty mikrobiologii lekarskiej_^