img885

78 Aspekty mitu

czasem zwykło się ich określać — są, wręcz przeciwnie, bardziej zdrowi niż inni im współcześni, zrozumieli oni bowiem, że autentyczny nowy Początek może mieć miejsce jedynie po autentycznym Końcu. To oni jako pierwsi pośród współczesnych zabrali się do realnej destrukcji własnego Świata w celu stworzenia artystycznego Uniwersum, w którym człowiek będzie mógł zarazem istnieć, rozmyślać i marzyć.

Nad Czasem Można Zapanować

Pewność nowego początku

Można by poszerzyć i rozwinąć nakreślone przez nas w poprzednim rozdziale zestawienie „optymizmu” ludów niedawno skolonizowanych z „optymizmem” artystów z kręgu kultury zachodniej. Moglibyśmy również porównać niektóre wierzenia społeczności tradycyjnych z pewnymi aspektami kultury współczesnej, ale poczekamy z tym, by nie zakłócać toku naszego wykładu. Albowiem przeprowadzona przez nas analiza mitycznej tematyki Końca Świata służyć miała przede wszystkim unaocznieniu związków pomiędzy eschatologią i kosmogonią. Jak pamiętamy, w trzecim rozdziale tej książki podkreślaliśmy doniosłość mityczno-rytualnego scenariusza corocznego odnawiania Świata. Przekonaliśmy się, że scenariusz ten przywołuje motyw „doskonałości początków” oraz że począwszy od pewnej chwili motyw ten staje się „ruchomy”; może oznaczać zarówno doskonałość początków w mitycznej przeszłości, jak i doskonałość, która panować będzie dopiero w przyszłości, po zniszczeniu Świata. W długim ekskursie dotyczącym omówionych w poprzednim rozdziale mitów o Końcu Świata pragnęliśmy zaakcentować fakt, że nawet w eschatologiach istotny jest nie tyle sam Koniec, ile raczej pewność nowego początku. To roz-poczęcie jest, ściśle mówiąc, repliką absolutnego początku, kosmogonii. Zatem również i w tym wypadku napotykamy postawę właściwą człowiekowi pierwotnemu — świadomość wyjątkowej wartości, jaką ma