0000022(1)

czerwonych, dwubocznic symetrycznych oraz o kwiatach białych, promienistych. W wyniku tej krzyżówki, cale F, miało wygląd jednolity: różowe kwiaty o dwuboczncj symetrii (por. Ryc. 96). Skrzyżowane ze sobą dały w F, sześć klas fcnotypowych (jakościowych): rośliny o kwiatach czerwonych, dwubocznic symetrycznych (63, czyli 18,86%): o kwiatach różowych, dwubocznic symetrycznych (125 roślin, czyli 37.42%); o kwiatach białych, dwubocznic symetrycznych (61, czyli 18,26%); o kwiatach czerwonych, promienistych (22, czyli 6,59%); o kwiatach różowych, promienistych (40, czyli 11.98%) oraz o kwiatach białych, promienistych (23. czyli 6,89%). Razem; F₂ = 334 osobniki.

p. kwiaty czerwone, kwiaty białe, dwubocznic symetryczne promieniste /l/l Błł X aabb kwiaty różowe, dwubocznic symetryczne F,: AaBb					DANE: A — czerwona barwa a — biała barwa II — dwubocznic symetryczny b — promienisty DETERMINACJA JEDNOGENOWA DZIEDZICZENIE NIEZALEŻNE Dominacja: w obrębie A — niezupełna, w obrębie H — zupełna
	/\B	Ab	dB	ab
	/\ABB	/\ABb	AaBB	AaBb
AB	czerwone	czerwone	różowe	różowe
	dwub. symetr	dwub. symetr.	dwub. symetr	dwub. symetr.
	AABb	AAbb	AdBb	Adbb
Ab	czerwone	czerwone	różowe	różowe
	dwub. symetr	promieniste	dwub. symetr.	promieniste
^F2-	AaBB	AaBb	aaBB	a aBb
aB	różowe	różowe	białe	białe
	dwub. symetr	dwub. symetr.	dwub. symetr.	dwub. symetr.
	AaBb	Adbb	d aBb	adbb
ab	różowe	różowe	białe	białe
	dwub. symetr	promieniste	dwub. symetr.	promieniste
czerwone różowe			białe czerwone różowe białe
dwub.	symetr. dwub. symetr. dwub. symetr. promieniste promieniste promieniste
Ilość: 63		125	61	22		40 23
Procentowo: 18.86%		37.42%	18.26%	6.59%		11.98% 6.89%
Proporcje			Proporcje
barwy: 4	: 8 ; 4. czyli 1:2:		1 kształtu: 12			: 4. czyli 3 : 1
Ogółem: 3 :		6 :	3 :	1		2 1

Ryc. 96. Wyjaśnienie cyników krzyżówki dnngenowej pomiędzy odmianami lwiej paszczy różniącymi się ban\ ą i kształtem kwiatów (opis w tekście).

Pozornie wygląda to na bardzo skomplikowaną krzyżówkę, ale w rzeczywistości tak nic jest. Mamy tu do czynienia z dwiema cechami i jednorodność F, wskazuje, że P było homozygotyczne. Niech więc A oznacza allcl barwy czerwonej kwiatów, zaś d — barwy białej. Jak wiesz, dominacja niezupełna między nimi tłumaczy obecność jedynie różowych kwiatów w F,. Można też przyjąć, iż kształt kwiatu determinowany jest przez jeden gen, którego allcl li determinuje dwuboczną symetrię, zaś b symetrię promienistą.

Zanalizujmy teraz wyniki uzyskane w F, pod kątem każdej cechy z osobna. Tak więc, w F. było 85 roślin o kwiatach czerwonych (25,4%), 165 roślin o kwiatach różowych (49.4%) oraz 84 rośliny o kwiatach białych (25,1%). Jest to typowe dla dominacji niezupełnej rozszczepienie, gdy krzyżowane są ze sobą heterozygoty (1:2:1). Jednocześnie w F, było 249 roślin o kwiatach dwu-bocznie symetrycznych (74,4%) i tylko 85 roślin o kwiatach promienistych (25,6%). Po przeliczeniu okazuje się, że jest to proporcja 3:1. Patrząc teraz na krzyżówkę całościowo widać, że wystąpienie 6 klas jakościowych wynika z trzech kombinacji pomnożonych przez dwie inne, stąd 3:6:3:1:2:1.

Dla osób z większym zacięciem matematycznym można byłoby przedstawić tę sytuację następująco: (1C + 2R + 1B)(3D + 1P) = 3CD + 6RD + 3BD + 1CP + 2RP + IBP; gdzie C — czerwona barwa, R — różowa, B — biała. D — dwuboczną symetria, P — symetria promienista (te symbole literowe nic oznaczają genów, a jedynie cechy fenotypowe).

Wnioski:

1.    Jest to przykład krzyżówki dwugenowej (pokolenie wyjściowe było homozygotyczne —AABB i ddbb).

2.    Obie analizowane cechy determinowane są jednogenowo.

3.    Geny warunkujące analizowane cechy leżą na różnych chromosomach, są więc niesprzężone.

4.    W analizowanych loci dominacja iest różna. W obrębie loeus genu A jest niezupełna, natomiast w loeus genu B zupełna. W porównaniu do krzyżówek podwójnych heterozygot z dominacją zupełną, nastąpiło zwiększenie liczby klas jakościowych z czterech do sześciu.

Ćwiczenie: Zanalizuj dziedziczenie dwóch par allcli, gdy obie determinowane przez nie cechy wykazują dominację niezupełną. Porównaj ze sobą proporcje fenotypowe i genotypowe. Zwróć uwagę na nieparzystą liczbę klas jakościowych i zastanów się, co z tego wynika.

2. Geny sprzężone ze sobą parami.

Przykład 13: Dziedziczenie kształtu owoców i wysokości pędu u pomidora.

A) Krzyżowano ze sobą pomidory — rośliny o owocach gładkich i wysokich pędach z roślinami O owocach omszonych i pędach karłowatych (por. lewa strona Ryc. 97). Całe F, miało wysokie pędy i wydawało gładkie owoce. Krzyżowane ze sobą dały w F, następujący rozkład feno-typowy: 215 roślin o gładkich owocach i wysokich pędach. 8 roślin o owocach omszonych i wysokich pędach, 9 roślin o omszonych owocach i pędach wysokich oraz 66 roślin o owocach omszonych i pędach karłowatych (razem — 298 roślin). Wyniki już wstępnie sugerują, że mamy tu do czynienia z parą genów sprzężonych.

145