0000027(2)

GENETYKA

W MAŁYCH POPUL/iCJACH WYSTĘPUJE ZJAWISKO DRYFTU GENETYCZNEGO

Dryft genetyczny (mniej poprawnie dryf) polega na losowych zmianach frekwencji allcli w małych, izolowanych populacjach. Określenie dryft ma oznaczać, że owe zmiany mają charakter bezkicrunkowy i wynikają z przypadkowego splotu okoliczności. W dużych populacjach zjawisko to nie występuje ze względu na tzw. bezwładność genetyczną populacji. Obserwacje skutków dryftu są pomocne w rozważaniach o charakterze ewolucyjnym, dlatego nieco więcej informacji na ten ciekawy temat znajdziesz w CZĘŚCI: BIOLOGIA OGÓLNA.

Zad. 41. Przyjmijmy, że średnio 7 osób na 10 jest wrażliwych na fenylotiomocznik (PCT), którego zapach i smak jest dla nich bardzo niesympatyczny. Reszta uważa, że PCT jest substancją pozbawioną tak zapachu, jak i smaku. Jeśli założyć, że do twojej szkoły chodzi 600 uczniów, to jaki jest wśród was rozkład allcli (w% i liczbach bezwzględnych) oraz jaka część uczniów to osoby heterozygotyczne? Wiadomo także, że rodzice niewrażliwi na fenylotiomocznik mają dzieci wyłącznie niewrażliwe.

Zad. 42. Jeśli założyć, że wrażliwi rodzice mają dziecko niewrażliwe na PCT, to jakie będzie p, że ich kolejny potomek także będzie niewrażliwy? Czy potrzebne będzie tutaj rozwiązanie zadania poprzedniego?

Zad. 43. Jeśli p allelu na fenyloketonurię wynosi ok. 0.005, to jaki odsetek ludzi nie jest nosicielem tego recesywnego genu?

Zad. 44. Jeśli przyjąć, że p alkaptonurii równe jest ok. 3 na 1 milion urodzeń, to jakie jest ryzyko, że twój przyszły partner jest nosicielem tego genu?

Zad. 45. Obok grup głównych występują także tzw. grupy boczne krwi: M, N i MN, które determinowane są przez dwa alicie wykazujące względem siebie kodominację. Jaka jest frekwencja tych allcli:

a)    w populacji nowojorczyków z Brooklynu. Na przebadanych tam 3720 osób 1042 miały grupę M.;

b)    w populacji indian Pueblo. Na 280 osób u 22 stwierdzono grupę N;

c)    w populacji australijskich Aborygenów. Na 309 osób 3 miały grupę M.

Określ także udział osób o innych gcneotypach w każdej z populacji.

Zad. 46. Pewien procent ludzi nie wykazuje dodatniego odczynu Rh. Wiadomo też, że allcl determinujący' obecność czynnika Rh stanowi 0,61 allcli tego rodzaju w całej populacji. Określ prawdopodobicństw-o powstania konfliktu serologicznego pomiędzy losowo wybranymi rodzicami w tej populacji (zakładamy, żc Rh determinowane jest jednogeno-wo).

PODSUMOWANIE:

1.    Struktura genetyczna populacji kształtuje się według prostych prawideł, które można opisać przy pomocy równań matematycznych.

2.    Zgodnie z teoretycznym prawem Hardy’ego-Weinberga, częstość występowania genów w populacji nie zmienia się z pokolenia na pokolenie jeśli:

A)    w analizowanej populacji panuje panmiksja:

B)    na daną cechę nic działa dobór naturalny:

C)    nie pojawiają się mutacje:

D)    nie dochodzi do migracji:

E)    jest to duża populacja, tzw. mendlowska.

3.    Powyższe prawo opisuje stan, którego nie ma w przyrodzie, pozwala jednak zrozumieć, co leży u podłoża zmieniającej się częstości występowania genów.

4.    Częstość występowania dwóch allcli jednego genu w populacji można obliczyć stosując wzór skróconego mnożenia, tzw. dwumian kwadratowy: (a + b)².

5.    W małych populacjach częstość występowania allcli ulega znacznym, losowym wahaniom. Nazywa to się dryftem genetycznym.

217