0000029 2

58 Bóle krzyża

58 Bóle krzyża

Zaburzenia

odżywiania

krążków

między

kręgowych

wszystkim od sit ściskających działających na poszczególne dyski Nacisk na krążek zalezy oczywiście od pozycji ciała. Mozę on być az dziesięciokrotnie większy, jeśli nieprawidłowo siedzimy, niz gdy leżymy na plecach. Czasem krążki międzykręgowe wchłaniają w siebie duże ilości płynu tkankowego, pęcznieją i powiększają się, a czasem pod wpływem dużych sił ściskających płyn jest z nich wyciskany jak z gąbki; krążki kurcząc się tracą wtedy swoje fizjologiczne właściwości i funkcjonują nieprawidłowo. Jeżeli czynniki niekorzystne przeważają, krążki starzeją się przedwcześnie, stają się kruche i bardziej podatne na pęknięcia. Szybkie zuzycie się dysków może mieć nieprzyjemne konsekwencje

Dolegliwości lędźwiowego i krzyżowego odcinka kręgosłupa występujące na tle zaburzeń statyki

Czasami galaretowate jądro krążka międzykręgowego które ustawicznie zmienia swoje położenie w zależności od kierunku sił działających na dysk jako całość — może ulec zbytniemu wybrzuszeniu. Na przykład przy długotrwałym pochyleniu ciała do przodu przednia część krążka zostaje ściśnięta, natomiast tylna — odciążona i w tym właśnie kierunku mc ze przemieścić się jądro dysku. Cały krążek międzykręgowy uwypukla się wtedy ku tyłowi i uciska Okoliczności torebki stawowe, więzadła lub nerwy - w zależności od tego, sprzyjające gdzie znajduje się wypukłość. Dzieje się tak nie tylko wtedy, dyskopatii gdy długo siedzimy pochyleni do przodu, lecz również wtedy, gdy siedzimy z przygarbionymi, wygiętymi w luk plecami i odchyloną w tył miednicą. Jeżeli ponadto mamy zwyczaj zwijania się do snu w kłębek, deformacje dysków utrwalą się i dadzą o sobie znać w postaci tępego, uporczywego bólu krzyża, który odzywać się będzie gdy siedzimy, długo stoimy lub długo jedziemy samochodem. Ból ten w końcu staje się permanentny.

Zwyrodnienie stawów kręgosłupa

Stałe obciążenie krążków powoduje również to, ze tracą one coraz więcej płynu, stają się przez to coraz cieńsze i przestają pełnić funkcje amortyzujące. W rezultacie nie są one w stanie dłużej tłumić nacisków i wstrząsów, jakim podlega codzien-

nie kręgosłup Spłaszczenie tarcz międzykręgowych prowadzi ponadto do rozluźnienia całej konstrukcji nośnej kręgosłupa i do zachwiania statyki stawów międzykręgowych Rezultatem opisanych procesów jest nadmierna ruchomość elementów konstrukcji kręgosłupa, która powoduje większe wychylenia elementów stawowych i podrażnienia i tak już zmienionych zapalnie tkanek. Nadmierne obciążenie małych stawów międzykręgowych prowadzi do ich wzmożonego zuzycia, a to z kolei do ich zwyrodnienia (artrozy), która grozi w każdej chwili niepożądanymi przesunięciami w obrębie stawów z ich zablokowaniem włącznie.

Ból

artretyczny nie zależy od pozycji ciała

Ból wskutek mechanicznego drażnienia nerwów

Wskazania do operacji kręgosłupa

W przeciwieństwie do bólów uciskowych wywołanych przez wysunięte ze swego właściwego położenia dyski, bóle zwyrodnieniowe są niezależne od rodzaju i sposobu wykonywanych ruchów i dają się we znaki również po udaniu się na spoczynek. Nie można wtedy znaleźć żadnej pozycji, która przyniosłaby ulgę, jak to ma miejsce w przypadku bólów pochodzenia dyskowego. Często zdarza się jednak, że znaczne zmiany zwyrodnieniowe powodują tylko niewielkie dolegliwości; niestety bywa również odwrotnie.

„Wypadnięcie” dysku

Jeżeli odłamany kawałek dysku albo część jego jądra zawęzi otwór między kręgowy, przez który przebiega nerw, spowoduje to ciągłe drażnienie tego nerwu i bardzo silny ból. Jeżeli proces ten trwa dłużej, mówimy o „wypadnięciu" dysku (prolaps). Nie „wypada" jednak nigdy cały krążek, jak mylnie moglibyśmy wnioskować z nazwy dolegliwości, lecz tylko jego część wypchnięta bardzo do tyłu ze swojego normalnego położenia bądź oderwana w wyniku urazu lub działania dużych sił (-♦ rys. 6, str. 60). Takie „wypadnięcie” dysku może się niekiedy samoistnie cofnąć, np. przy silnym wyciągnięciu kręgosłupa, kiedy dysk zostaje jakby „wessany" z powrotem na właściwe miejsce. Zdarza się także, ze dysk przemieści się z czasem w położenie, które nie wywołuje większych bólów. Zrasta się on w nowym miejscu z otaczającymi go tkankami, powodując co prawda usztywnienia kręgosłupa, ale i zanik dolegliwości Operacja chirurgiczna w przypadku tyłowypchnięcia dysku jest konieczna wówczas, gdy np. wystąpią zaburzenia czucia powierzchniowego na wewnętrznej powierzchni uda, gdy