0000039

68 Metody diagnostyczne

Tabela 6. Skala uszkodzeń ASIA

A Całkowite

Brak funkcji ruchowych i czuciowych w krzyżowych odcinkach S4 - S5 B Niecałkowite

Zachowane funkcje czuciowe przy braku ruchowych, poniżej poziomu neurologicznego, sięgające do krzyżowych odcinków S4 - S5

C Niecałkowite

Zachowane funkcje ruchowe poniżej poziomu neurologicznego, większość mięśni podstawowych* poniżej poziomu neurologicznego wykazuje siłę mięśniową mniejszą niż 3 stopnia**

D Niecałkowite

Zachowane funkcje ruchowe poniżej poziomu neurologicznego, większość mięśni podstawowych poniżej poziomu neurologicznego wykazuje siłę mięśniową równą bądź wyższą niż 3 stopnia

E Normalny

Funkcje ruchowe i czuciowe w normie

* - Są to wyszczególnione przez autorów skali ASIA mięśnie należące do 10 miotomów: C5 - C8, T1, I2- I5, S1.

** - Według skali siły mięśniowej Lovetta.

I—I—I—I—I—I—I—I—I—I—I

0123456789    10

Ryc. 21. Analogowa skala bólu (wg [17]) kiej oceny (ryc. 21). Polega ona na ustalaniu przez samego pacjenta stopnia natężenia odczuwanego bólu. Zakłada się, że zero oznacza brak bólu, a 10 jego maksymalne nasilenie. Zadaniem badanego jest wskazać konkretną cyfrę, która jego zdaniem odpowiada stopniowi nasilenia bólu aktualnie odczuwanego.

6.4. Testy instrumentalne

Testy instrumentalne, służące do oceny funkcji motorycznych człowieka, odnoszą się do badań z zakresu zarówno biomechaniki, jak i neurofizjologii klinicznej. W obu przypadkach wyniki pomiarów, przedstawiane w jednostkach SI, dotyczą oceny mechanizmów odpowiadających za utrzymywanie równowagi ciała, kroczenie i wykonywanie ruchów mimowolnych i dowolnych. Te zachowania ruchowe człowieka są nie tylko postrzegane i opisywane przez biomechanika i neu-rofizjologa klinicznego według różnych punktów widzenia, ale i oceniane różnymi testami instrumentalnymi.

6.4.1. Testy instrumentalne biomechaniczne badanie równowagi ciała. Istnieje wiele przyczyn zaburzeń równowagi ciała, klinicysta powinien obiektywnie różnicować obserwowane objawy. Jak dotąd nie ma testu instrumentalnego, który równowagę oceniałby wszechstronnie. Poniżej przedstawiamy skrótowo trzy testy, należące do często stosowanych.

Test dwóch wag. Wiele osób zdrowych w' pozycji stojącej nie obciąża jednakowo obu kończyn dolnych, więc nieznacznie się chwieje. Używając dwie wagi łazienkowe, można orientacyjnie ocenić różnicę w obciążeniu obu kończyn. Po wyskakiwaniu obu wag i ustawieniu ich równolegle do siebie w odległości 5 cm, badany powinien postawić każdą stopę na jednej z dwóch wag, przyjąć postawę swobodną, z opuszczonymi kończynami górnymi i wzrokiem skierowanym przed siebie. Następnie sprawdza się pion za pomocą ciężarka opuszczonego od guzowatości kości potylicznej. Przy jednakowym obciążeniu obu kończyn dolnych osoby zdrowej ciężarek ten powinien się znajdować pośrodku między dwiema wagami. Badający, stojący z tylu badanego, odczytuje z zegarów wagowych silę obciążenia każdej nogi, wyrażoną w kilogramach. Za nieprawidłową uznaje się różnicę w obciążeniu obu stóp wynoszącą u dorosłych 5 kg, a u dzieci 3 kg. Dzieląc wartość odczytu większego przez wartość odczytu mniejszego, otrzymuje się iloraz, będący tzw. wskaźnikiem symetryczności obciążenia kończyn dolnych. Za prawidłowe przyjmuje się wartości tego wskaźnika w granicach 1-1,5. Omawia-