390
KINEZYTERAPIĄ
Badanie czucia w obrębie ręki
Czucie powierzchowne ma duże znaczenie dla oceny funkcji ręki. Rę^ pozbawiona czucia ma małą przydatność, nawet wtedy, kiedy ma sprawny układ kostno-stawowy i mięśniowy. Badanie czucia za pomocą ostrych przedmiotów, czy przedmiotów o różnej temperaturze, nie ma takiej wartości diagnostycznej, jak badanie rozdzielczości czucia na opuszkach palców - dwu-punktowe. Sposób badania: badany w pozycji siedzącej, kończyna górna w lekkim zgięciu w stawie łokciowym oparta o powierzchnię stołu, przedramię w rotacji zewnętrznej. W badaniu można posługiwać się rozgiętym spinaczem biurowym. Polega ono na lekkim dotykaniu rozgiętymi końcówkami w osi długiej palca po jego stronie odłokciowej i odpromieniowej. W tym czasie badany określa (po wyłączeniu kontroli wzrokowej), czy czuje jeden, czy dwa końce spinacza. Następnie rozgięcie końców spinacza zmniejsza się do ok. 2 mm i ponownie dotyka nim opuszki badanego palca. Czynność tę powtarza się do momentu, kiedy badany dotyk dwupunktowy odczuwa jako jednopunktowy -rozstawienie punktów wynosić powinno ok. 6 mm (ryc. 404 i 405).
Rozdzielczość tę uznać należy jako normę fizjologiczną.
Ryc. 404 Badanie rozdzielczości czucia (dwupunk- Ryc. 405. Badanie rozdzielczości na opuszce kciu-towe) na opuszce palca III r. pr. za pomocą rozpię- ka ręki prawej,
tego spinacza biurowego.
Badanie czucia głębokiego w obrębie przedramienia, stawu promieniowo-nadgarstkowego i ręki wykonuje się przeważnie w celu stwierdzenia schorzeń centralnego układu nerwowego (niedowładów połowiczych).
Badanie czynności chwytnej ręki
Oprócz badania czucia, stanowi ważną składową badania kończyny górnej. Dotyczy ono nic tylko samej sprawności ruchowej (zdolności manipulacyjnej) i siły, ale także czynności dotykowej, rozpoznawczej oraz informującej o charakterze chwytanych przedmiotów. Pod pojęciem czynności chwytnej należy rozumieć siłę, sprawność ruchową i dotykową łącznie. Jest szereg sposobów oceny sprawność chwytnej ręki. W praktyce najczęściej stosowane są niżej wymienione klasyfikacje chwytów:
Podział chwytów wg Napiera:
l Chwyt precyzyjny - wykonywany jest przez opuszki kciuka, wskaziciela i palca III. Służy do chwytania małych przedmiotów (ryc. 406).
2. Chwyt siłowy (ryc. 407) - wykonywany jest przez kciuk przeciwstawiony pozostałym palcom służy do chwytania rękojeści młotka.
Ryc. 406. Chwyt precyzyjny.
Ryc. 407. Chwyt tzw. siłowy.
Podział chwytów wg Schlesingera:
1. Chwyt dwupunktowy (szczypcowy) (ryc. 408) - wykonuje się przez opuszki kciuka i palca wskazującego. Służy do chwytania małych przedmiotów.
2. Chwyt trój punktowy (ryc. 409) - wykonywany przez opuszki kciuka, wskaziciela i palca III. Służy do chwytania średnich przedmiotów.
Ryc. 408. Chwyt dwupunktowy (szczypcowy).
Ryc. 409. Chwyt trójpunktowy.
3. Chwyt hakowy (ryc. 410) - wykonywany przez zgięcie palców (I, II, III, IV), służy do noszenia podłużnych przedmiotów.
4. Chwyt cylindryczny (ryc. 411) - wykonywany przez wszystkie palce z przeciwstawieniem kciuka. Służy do chwytania przedmiotów w kształcie cylindra.