114 l^eki przeciwdepresyjne i leczenie stanów depresyjnych
Tabela 4.29. Interakcje selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny (SI-5HT) z innymi lekami
Informacje podstawowe | |
SI-5HT są inhibitorami izoenzymów cytochromu P450, zwłaszcza CYP2D6, który uczestniczy w metabolizmie m.in. neuroleptyków i trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Najsilniejszymi inhibitorami CYP2D6 są fluoksetyna i paro-ksetyna, słabszymi — citalopram i sertralina, słabym — fluwoksamina. | |
Nazwa leku |
Następstwa interakcji |
Cymetydyna |
Wzrost stężenia cymetydyny we krwi |
Fenytoina |
Zmniejszenie stężenia paroksetyny we krwi |
Inhibitory MAO |
Wzmożenie działania serotoninergi-cznego, ryzyko zespołu serotonino-wego (por. tabela 4.27) |
Klomipramina |
Nasilenie działania serotoninergicz-nego, ryzyko zespołu serotoninowe-go (por. tabela 4.27) |
Leki przeciw*depresyjne trójpierścieniowe (TLPD) |
Zwiększenie stężenia we krwi. wzmożenie działania TLPD, w tym objawów niepożądanych |
Neuroleptyki |
Hamowanie metabolizmu, wzrost stężenia we krwi |
Tryptofan, 5-OH-tryptofan |
Wzmożenie działania serotoninergi-cznego, ryzyko zespołu seroton i nowego (por. tabela 4.27) |
Warfaryna |
Wzrost stężenia warfaryny we krwi. nasilenie działania warfaryny |
Węglan litu |
Wzmożenie działania serotoninergi-cznego, ryzyko zespołu seroton i nowego (por. tabela 4.27) |
Inhibitory MAO wprowadzane do lecznictwa psychiatrycznego przed ponad trzydziestu laty (por. tabela 4.30) cechowała nieselektywność działania, mianowicie hamowały aktywność obu form monoaminooksydazy: MAO-A i MAO-B. Działanie to było nieodwracalne i utrzymywało się przez kilkanaście dni od przerwania leczenia. Niespecyficzność i długotrwałość działania oraz związana z tym konieczność przestrzegania ograniczeń dietetycznych (unikanie pokarmów zawierających większą ilość tyraminy oraz innych amin presyjnych), liczne interakcje z innymi lekami, a ponadto duża toksyczność niektórych preparatów były przyczyną stopniowego wycofywania części nieselektywnych IMAO z rynku farmaceutycznego. W Polsce jedyny zarejestrowany inhibitor MAO — nialamid stosowano niechętnie i został skreślony z lekospisu w latach siedemdziesiątych.
Współcześnie w niektórych krajach europejskich oraz w Stanach Zjednoczonych są zarejestrowane trzy nieselektywne IMAO: fenelzyna, izokarboksazyd oraz tranylcypromina. Leki te są stosowane głównie w depresjach atypowych, w których zawiodły TLPD, niekiedy w zapobieganiu nawrotom epizodów lęku napadowego.
Istotnym postępem w' farmakoterapii depresji związanej ze stosowaniem IMAO było uzyskanie leków' o wpływie selektywnym, hamującym aktywność MAO-A lub MAO-B (tabela 4.31), przy czym niektóre z preparatów wykazują działanie odwracalne (krótkotrwałe), utrzymujące się jedynie w okresie ekspozycji enzymu na lek. Do tej nowej generacji IMAO należą: dostępna w Polsce selegilina (Jumex) — inhibitor MAO-B, przydatny w leczeniu wczesnych stadiów choroby Parkinsona oraz moklobemid (Aurorix), hamujący w sposób odwracalny MAO-~A, zarejestrowany w licznych krajach (również w Polsce) jako lek przeciwdepresyjny. W tabelach 4.32, 4.33 zestawiono podstawowe informacje dotyczące tego leku.