66 Schorzenia spowodowane przez krążek międzykręgowy
1. Kręg przejściowy z sakralizacją: jest to specyficzna wrodzona anomalia, w której dochodzi do kostnego zlania się 5. kręgu lędźwiowego z 1. kręgiem krzyżowym. Na zdjęciu rentgenowskim odcinek ten wydaje się mieć tylko 4 kręgi. Anomalia ta prowadzi często do nerwobólów w okolicy krzyża.
2. Kręg przejściowy z lumbalizacją: odwrotnie jest przy lumbalizacji - 1. kręg krzyżowy jest częściowo lub całkowicie ukształtowany jak wolny kręg. Na zdjęciu rentgenowskim wydaje się, jakby istniał tu 6. kręg. Nie doszło do stopienia się 1. kręgu krzyżowego z pozostałymi kręgami krzyżowymi, innymi słowy, kręg ten (częściowo albo całkowicie) upodobnił się do kręgu następnego odcinka kręgosłupa. Ze statyczno-dynamicznego punktu widzenia, lumbalizacja jest niekorzystna.
W dolnym odcinku kręgosłupa może dojść do każdej możliwej kombinacji wrodzonych zmian. Przy
I tej chorobie konieczne jest zrobienie zdjęcia rentgenowskiego. Dopiero wtedy można ustalić, czy ■ doszło do sakralizacji, przy której najniższy kręg lędźwiowy został w dużym stopniu „wciągnięty" do kości krzyżowej.
Ból spowodowany przez kręg przejściowy krzyżowo--lędźwiowy ma złożone przyczyny. Wyzwalaczem bólu są niekorzystna statyka kręgosłupa i zwyrodnienia krążków międzykręgowych - aż po wypadanie dysku. Dodatkową rolę grają napięcia mięśni oraz stany podrażnienia w pseudostawach między pogrubiałymi wyrostkami poprzecznymi kręgów a miednicą, a także inne czynniki. Nieraz nie da się więc jasno ustalić przyczyn indywidualnego obrazu bólu. Obok ogólnego bólu kręgosłupa mogą wystąpić typowe dolegliwości kulszowe.
Jeżeli zawiodą wszystkie próby leczenia zachowawczego, pomóc może tylko operacja. W jej trakcie usuwa się tak zwany pseudostaw, a także większość nieprawidłowej wypustki poprzecznej kręgu. Niestety, często dochodzi do nawrotu dolegliwości. Z tego powodu często przeprowadza się zabieg usztywnienia strefy lędźwiowo-krzyżowej: strefa kręgu przejściowego zostaje zespolona. Jest to konieczne dlatego, że na dłuższą metę bandaże, gorsety itp. nic nie dają, a jeszcze bardziej osłabiają unieruchomiony odcinek.