0000086

ienic się źrenicy na skutek wyobrażenia ciemności lub światła; zaliczyć go należy do odruchów warunkowych.

7.    Odruch rzęskowo-rdzcniowy: rozszerzenie się źrenicy po tej samej stronie na skutek mocnego uszczypnięcia skóry karku; jest to odruch fizjologiczny — wspólczulny. Brak go w uszkodzeniu pnia wspóczulnego szyjnego lub w ogniskach rdzeniowych na wysokości C₈—D,. Odruch ten występuje wyraźniej w świetle przyćmionym, inaczej bowiem odruch świetlny źrenicy może hamować występowanie odruchu rzęskowo-rdze-n i owego.

Objato Argyll Robertsona

8.    Objaw Argyll Robertsona ( inaczej zwany odruchową sztywnością źrenic), jak już wspomniałem, polega na braku odruchu źrenicy na światło, bezpośredniego i konsensualnego, przy zachowanym odruchu na na-stawność i zbieżność. Niekiedy odruchy na nastawność i zbieżność są przy tym również opieszałe. Jeśli brak jest w ogóle odruchu na światło, zbieżność i nastawność — mówimy wówczas o źrenicy sztywnej. W objawie Argyll Robertsona źrenica rozszerza się opieszale pod wpływem bodźców bólowych oraz środków midriatycznych (kokaina, atropina). W objawie Argyll Robertsona źrenica przeważnie jest skurczona, wąska o zarysach nieregularnych, niekiedy przeciwnie — szeroka; występuje zatem nierówność źrenic. Objaw Argyll Robertsona jest znamienny szczególnie dla wiądu rdzenia, zdarza się bardzo często w porażeniu postępującym (para-lysis progresowa) lub w innych postaciach kiły układu nerwowego (neu-rosyphiliś). Poza tym objaw ten spostrzega się niekiedy w nagminnym zapaleniu mózgu lub w stanach parkinsónowskich pośpiączkowych, w guzach śródmózgowia, alkoholizmie przewlekłym, rzadko w stwardnieniu rozsianym, w jamistości opuszki, niekiedy w chorobie Pieką.

W objawie Argyll Robertsona brak odruchu na światło przy zachowanym odruchu na zbieżność i nastawność tłumaczy się, jak o tym była już mowa, odmiennym przebiegiem dróg odruchowych dla obu odruchów. Zachodzić tu może bądź to przerwa w ramieniu doprowadzającym łuku odruchowego w spoidle tylnym (commissura posterior) pasm wzrokowych, łączącym pomiędzy sobą ciała kolankowate boczne, bądź to uszkodzenie zwoju rzęskowego, w którym włókna związane ze zbieżnością i nastawił ością są jakoby bardziej odporne od włókien przewodzących odruch świetlny, bądź WTCszcie zakłócenie synaps pomiędzy komórkami jądra zwieracza źrenicy a kolateralami odruchowymi okrążającymi te komórki. Zagadnienie to nie jest do dziś rozwiązane ściśle; idzie tu zapewne o uszkodzenie aparatu łączącego pomiędzy doprowadzającym szlakiem odruchowym źrcniczno-ruchowym a mechanizmem odbiorczym jądra zwieracza źrenicy; z grubsza zachodzą tu zmiany w okolicy przednakrywekowej (regio praetectalis).

i u fnlłołonia

Pupillotonia polega na nadmiernym, pow-olnym i przetrwałym zwężeniu się źrenicy na nastawność i zbieżność przy bardzo opieszałym oddziaływaniu na światło. W pupillotonii odruch źrenicy jest powolniej-

77