0099

» a '<l/i się zc wschodnich rejonów inor/a Śródziemnego. Jako przyprawę do = bardz-o lubili go Rzymianie, a warto mieć na uwadze, że tamtejszy cząber - zl znacznie mocniejsze dziabnie od naszego. Wystarczy — w naszych możliwóściach — porównać nasz cząber i bułgarski („czubryca" — Satureia n nu aby tę różnice ocenie.

U nas jest uprawiany, ale nic wszędzie, przede wszystkim tam, gdzie jest i duży zawartość wapna w glebie. Poza tym można go spotkać rosnącego fceo. ma niemnicjs/ii wartość leczniczą od uprawowego. Roślina jednoroczna i, ''Dcm wysoka, o liściach wąskich, lancetowatych, kwiatach w kącikach liści, fi l.-towycłi. lilii. aż. do białego koloru, kwitnie W' lipcti-wr/eśniu. Cala rodzina sb olny zapach i smak korzenny.

Ziele [Hetka Suwreiae) działa moczopędnie, rozkurczowo, wykrztuśnic. nadmierną fermentacje i wzdęcia, pobudza czynności żołądka, koi nerwy. Si mie się iwpat w przewlekłych biegunkach i innych nieżytach przewodu •awlennego, nerwicy żołądka i nerwicy ogólnej, wzdęciach, błędnicy, ogólnym <* .cniu poclwrobowym, gliście ludzkiej, a wreszcie w postaci okładów lub kąpieli w ozy rączycy, wrzodach, guzach i stłuczeniach połączonych z wybróety-. N.U.

Ptym cząber jest stosowany, a przynajmniej powinien być stosowany, o przyprawa trawienna (p. 7 rozdział).

.'4. Dąb szypułkowy (Querak rcJntr I . (.). sessihs Rhr.) / rodziny bukowa-i fcKcctae) daje podstawowy i najsilniejszy środek ściągający korę oraz r Kora z gałęzi dwuletnich i starszych (Cortex Querats) działa śeiągająeo, -jająco. krwiotamurąco i przeciwzapalnie. 1-2 łyżeczki kory' drobno na szklankę wody namoczyć kilka godzin, zagotować i pić 2 razy r.ic przy krwawieniach wewnętrznych, stanach zapalnych przewodu tru-go, biegunkach, czerwonce i zbyt obfitym miesiączkowaniu oraz przy ..ach. objawiających się biegunką. Zewnętrznie w okładach na gnijące wrzody, odmrożenia. pr/> poceniu się nóg oraz jako płukanie przy iu okostnej. Herb p. 50.0 i lfX).0.

'•:.iVa z pieczonych odgoryc/onych żołędzi ma działania odżywcze: daje się ją i rachitycznym oraz w błędnicy i niedokrwistości — trzy razy dziennic r./eczki. W tym samym celu można polecić kawę z żołędzi, bo choć oba te nic wskazane przy skłonności do obstrukcji, ale bardzo dobre przy kach mechanicznych i bakteryjnych. Kawę taką nakży przechowywać w -ym zamknięciu, gdyż łatwo pJciniejc.

'mwar z kory' dębowej jest nieodzownym dodatkiem do kąpieli w skrofulu-krzywicy i skłonności do przepukliny.

I- zieję ze słabego roztworu - 1 łyżka na litr wody stosuje przy u pławach, z koty dębowej i korzenia pięciornika pół na pół łyżka c-d waru na -kę wody. stosuje się do płukania ust przy chwiejących się zębach (p. 6 rozdział).

Kora dębowa, ziele ławnika, ziele skrzypu, kłącze pięciornika w ••••nych ilościach — odwar pić często po 1/4 szklanki w krwawieniach

KM