0000114

115

Niestabilność kręgosłupa w odcinku szyjnym

patycznego szyjnego, co doprowadza do powstania skurczów naczyniowych. Zarówno czynnik bezpośredni, jak i pośredni powoduje niedokrwienie pnia mózgu, które, jeśli trwa krótko i związane jest z chwilowym nieprawidłowym ułożeniem głowy, ma charakter przemijający. Szczególnie niekorzystne w tych przypadkach są ruchy obrotowe głowy i podnoszenie głowy ku górze.

Wśród objawów deficytowych tętnicy kręgowej znajdują się, takie jak: bóle głowy, objawy błędnikowo-ślimakowe (niedosluch, szum w uszach, zawroty głowy, oczopląs), zaburzenia wzroku o charakterze podwójnego widzenia, pojawianie się mroczków przed oczyma, ubytków pola widzenia i przejściowej ślepoty, kryzy omdleniowe, astenia i depresja psychiczna. Czasem spotyka się również bóle okolicy łopatek, objawy rzekomoopuszkowe, zaburzenia krtaniowe i zaburzenia mowy (1, 8).

Wśród objawów pourazowych tętnicy kręgowej wyróżnić można okres wczesny i późny. We wczesnym okresie wystąpić może śpiączka, obniżenie ciśnienia krwi, zwolnienie akcji serca oraz objawy móżdżkowe. W okresie późnym pojawiają się bóle korzeniowe, parestezje rąk, sztywność karku, połowicze bó'e głowy, klatki piersiowej, brzucha i okolicy łopatek.

Zespół migreny szyjnej obejmuje przede wszystkim charakterystyczny rodzaj bólu głowy. Jest on przeważnie połowiczy, z umiejscowieniem w karku albo z promieniowaniem z potylicy w stronę czołową, przy czym pacjenci przy opisywaniu bólu wykonują gest „ściągania hełmu". Bóle mogą być również odczuwane w twarzy. Nierzadko pojawiają się w niekorzystnych ułożeniach głowy, w związku z długotrwałym utrzymywaniem głowy w jednej pozycji (czytanie, pisanie, podczas snu). Badaniem przedmiotowym stwierdza się czasem tkliwość uciskową kręgosłupa i przykręgosłupowych mięśni karku. W zespole tym spotyka się także szum w uszach, zlewne poty, wrażenie pieczenia oczu, suchość w ustach, wymioty, parestezje i zaburzenia korzeniowe w obrębie kk.g. oraz zespoły nerwicowe, najczęściej hipochondryczno-depresyjne.

W wielu wypadkach istnieją trudności w różnicowaniu zespołu tętnicy kręgowej i migreny szyjnej, co wynika z różnorodnych, często wielopoziomowych przesunięć kręgów i powstania objawów mieszanych, należących do obydwu zespołów.

Należy podkreślić, że często jedynym objawem niestabilności kręgosłupa jest nerwica o różnym nasileniu, najczęściej o charakterze hipochondryczno-depre-syjnym.

Wyłączność objawów nerwicowych rzadko nasuwa podejrzenie zmian w zakresie kręgosłupa szyjnego i skłania lekarza do kierowania pacjenta do badania radiologicznego. Również nie zawsze wykonywane są konieczne w tych przypadkach, oprócz zdjęć przeglądowych, także zdjęcia czynnościowe kręgosłupa szyjnego, które decydują o rozpoznaniu.

Padanie radiologiczne ma podstawowe znaczenie w wykrywaniu niestabilności kręgosłupa szyjnego.

Wykonywane rutynowo w większości pracowni radiologicznych zdjęcia statyczne w typowych dwóch projekcjach, tzn. w rzucie przednio-tylnym i bocznym, bardzo rzadko ujawniają niestabilność kręgosłupa szyjnego. Służą one przede wszystkim wykluczeniu innych przyczyn zespołów bólowych, jak: zmiany nowotworowe, zapalne swoiste i nieswoiste, zmiany zwyrodnieniowe czy urazowe.

Dla ujawnienia niestabilności kręgosłupa konieczne jest więc wykonanie

zdjęć czynnościowych.