Ukształtowanie wału polega na obrysowaniu linii teoretycz nych przekrojów wału dteor linią rzeczywistych przekrojów d, przy dotrzymaniu warunku djd^.
Teoretyczna linia przekrojów wału, gdzie zastępcze naprężę nia gnące %, są równe naprężeniom dopuszczalnym kg0 (agz=kgo) jest przedstawiona na rys. l.5.4.16b.
Kształtując wał uwzględnia się:
- wymagania konstrukcyjne,
- wymagania technologiczne,
- wymagania montażowe.
Ukształtowanie wału wykonuje się w dwóch wariantach:
1. Łożyska w podporach B i E (przekroje 1 i 5) są jednakowe (rys. 1.5.4.16c, 1.5.4.16d), (wariant 1, poleca się!).
2. Łożyska w podporach B i E (przekroje 1 i 5) są różne
(rys. 1.5.4.16e, 1.5.4.1 f), (wariant 2).
WARIANT 1 (iys. 1.5.4.16c,d)
1.1. Średnica wału w łożyskach podpór B i E (przekroje 1,2, 5) musi być:
- równa lub większa od średnic obliczeniowych dltcor= 0 mm, d2teoj.=25 mm, d5tcor= 42 mm,
- mieć ostatnią liczbą wymiaru 0 lub 5 mm (wewnętrzne średnice łożysk tocznych są wykonane w wymiarach, których ostatnią liczbąjest 0 lub 5).
Przyjmuje się d^ds=45 mm.
1.2. Średnica wału dla otworu piasty (przekrój 3) musi być:
- większa od średnicy obliczeniowej d3lcoI=38 mm,
- większa od dt=d5= 45 mm, żeby była możliwość osadzenia koła na wale bez uszkodzenia powierzchni pod ło żysko. Przyjmuje się d3=46 mm.
1.3. Z jednej strony piasty (poleca się ze strony wysięgowego od cinka) między piastą a łożyskiem wał wykonuje się o średni cy d= 52 mm, co wynika z wysokości odsądzenia łożyska da ( da — 1.5.5.7).
1.4. Z drugiej strony piasty (między piastą a łożyskiem) jest usta łona tuleja o wewnętrznej średnicy równej d> = 45 mm.
Takie rozwiązanie pozwoli od lewej strony wału osadzić do kołnierza (d=52 mm) piastę ( d =46mm), tulejkę (d=45mm) i wewnętrzny pierścień łożyska (d=45 mm). Zewnętrzny pierścień łożyska jest podpierany przez pokrywę boczną.
1.5. Wszystkie średnice wysięgowego odcinka wału muszą być mniejsze od ds= 45 mm.
1.6. Średnica wału pod uszczelnienie (przekroje 6, 7) musi być:
- większa od średnicy obliczeniowej d6 tcor= 41 mm,
- mniejsza od ś. ednicy ds= 45 mm,
- zgodna z szeregiem wewnętrznych średnic uszczelnień (tabl. 1.5.7.1).
Przyjmuje się d6= 42 mm.
1.7. Średnica wysięgowego odcinka wału dt musi być:
- większa od średnic teoretycznych w przekrojach 7 i 8 (d7!eor= 35 mm, dt Ioor= 30 mm),
- zgodna z szeregiem wymiarów czopów walcowych (tabl. 1.5.4.4).
Przyjmuje się ds= 36 mm.
WARIANT 2 (rys. 1.5.4.16c, f)
2.1. Średnica wału pod łożysko podpory E (przekrój 5) musi być:
- równa lub większa od średnicy obliczeniowej
“5tcor=42mm,
-mieć ostatnią liczbą wymiaru 0 lub 5 mm (p. 1.1). Przyjmuje się c/5=45mm.
2.2. Średnica wału pod łożysko podpory B (przekroje 1, 2) musi być:
- równa lub większa od średnic obliczeniowych
diteor= 0 mm, d1 teOT= 25 mą
-mieć ostatnią liczbą wymiaru 0 lub 5 mm (p. 1.1). Można przyjąć dy 25 mm.
Przyjmuje się d!=30mm.
2.3. Średnica wału w miejscu osadzenia piasty koła (prze kroje 3, 4) musi być:
- równa lub większa od średnic obliczeniowych ^teor=38mm, d4leor=-40mm,
- większa od średnicy dx= 30 mm. ^
Przyjmuje się d= 42 mm.
2.4. Z prawej strony piasty między piastą a łożyskiem d5 = 45 mm wał wykonuje się o średnicy d=52mm.
2.5. Z lewej strony piasty (między piastą a łożyskiem dx-= 30 mm) jest ustalona tulejka o wewnętrznej średnicy d= 30 mm.
Takie rozwiązanie pozwoli od lewej strony wału osadzić do kołnierza (d= 52 mm) piastę (d= 42 mm), tulejkę (rf = 30 mm) i wewnętrzny pierścień łożyska (d = 30 mm). Zewnętrzny pierścień łożyska jest podpierany przez pokrywę boczną.
Ukształtowanie wysięgowego odcinka wału (p. 1.5-=-1.7).
Ukształtowanie innych elementów wału, dobór pasowań, chro -powatości powierzchni, tolerancji kształtu i położenia (1.5.4.4).