0000078

79

Zwyrodnienie szyjnego odcinka kręgosłupa w fenomenie Raynauda WYNIKI BADAN

Na 107 zbadanych rtg szyjnych odcinków kręgosłupa u osób z napadami fenomenu Raynauda tylko w 4 przypadkach (3,7%) nie było żadnych zmian, u pozostałych 96,3% znaleźliśmy zmiany patologiczne. W grupie kontrolnej zmiany patologiczne znaleźliśmy tylko u 10% badanych, natomiast 90% osób z tej grupy nie miało żadnych zmian patologicznych w szyjnym odcinku kręgosłupa.

Wśród chorych z napadami fenomenu Raynauda u 50 osób (46,7%) stwierdziliśmy zmiany zwyrodnieniowe w szyjnym odcinku kręgosłupa pod postacią dziobiastych wyrośli kostnych na przednich i tylnych krawędziach trzonów kręgowych i zwężenia krążków międzykręgowych. U tych osób otwory międzykrę-gowe były prawidłowe. Powyższe zmiany zwyrodnieniowe i symetryczne zniekształcenia otworów międzykręgowych miało 47 chorych (43,9%), a zmiany zwyrodnieniowe i jednostronne zniekształcenia otworów międzykręgowych spotkaliśmy u 6 osób, co stanowi 5,6% ogółem badanych z napadami fenomenu Raynauda.

Zmiany zwyrodnieniowe pod postacią dziobiastych wyrośli kostnych na przednich i tylnych krawędziach trzonów kręgowych dotyczyły 103 razy kręgu C₅, 100 razy kręgu C₆, 70 razy kręgu C₄, 68 razy kręgu C₇ i tylko 18 razy kręgu C₃. Symetryczne zniekształcenia otworów międzykręgowych towarzyszące zmianom zwyrodnieniowym spotykaliśmy najczęściej, bo 47 razy w zakresie otworów C5—C₆ 33 razy zniekształcenia dotyczyły symetrycznie otworów Cg—C₇, 29 razy otworów C₄—C₅, 7 razy symetrycznie zniekształcone były otwory C₃—C₄. Jednostronne zniekształcenia otworów międzykręgowych towarzyszące zmianom zwyrodnieniowym w 4 przypadkach dotyczyły otworów C_s—C₆ po stronie prawej, w 2 przypadkach — otworów C₄—C₅ również po stronie prawej, w 1 przypadku otworu C₃—C₄ po stronie lewej i w 1 przypadku otworu C₆—C₇ rówmież po stronie lewej.

Spośród 100 zbadanych osób z grupy kontrolnej tylko 10% miało zmiany zwyrodnieniowe w szyjnym odcinku kręgosłupa pod postacią niewielkich (jak określił radiolog), dziobiastych wyrośli kostnych na przednich i tylnych krawędziach trzonów kręgowych i zwężenia krążków międzykręgowych C₃, C₄, C₅, a u 1 osoby oprócz ww. zmian znaleźliśmy również symetryczne zniekształcenia otworów międzykręgowych C₃—C₄, C₄—C₅. 1 osoba miała lewoboczne skrzywienie kręgosłupa szyjnego i 2 osoby wady rozwojowe pod postacią niespoje-nia tylnego łuku pierwszego kręgu szyjnego oraz brak wyrostków kolczastych C₃—C₄.

Zmiany zwyrodnieniowe stwierdzone przez nas u chorych z napadami fenomenu Raynauda mogły być powodem ciągłego drażnienia szyjnych włókien nerwów rdzeniowych w wielu punktach; bądź to już w kanale rdzeniowym przez wyrośla kostne na tylnych brzegach trzonów kręgowych, bądź to w otworach międzykręgowych zniekształconych od strony przyśrodkowo-przedniej przez wyrośla kostne w okolicach stawów Luschuki, bądź też przez zmiany zwyrodnieniowe stawów międzykręgowych zniekształcających otwory międzykręgowe od strony tylno-bocznej. Należy przyjąć, że takie drażnienie przy istnieniu zmian zwyrodnieniowych u naszych chorych z napadami fenomenu Raynauda musi odbywać się stale, przy każdym ruchu kręgosłupa, a tylko bodźce, takie jak zimno, wzruszenie psychiczne mogą wywołać patologiczną reakcję pod postacią napadu fenomenu Raynauda.