086 2

gdzie:

GZ' = GM sin (p — ramię stateczności początkowej,

ZZ' — MN • sin ? — dodatkowe ramię stateczności kształtu

lub

GZ =* FL— FE = FN • sin <p — FG • sin <p    (4.8)

gdzie:

FL = FN sin <p — ramię stateczności kształtu,

FF = FG • sin <p — ramię stateczności ciężaru.

Jak z tych rozważań wynika, ramię prostujące GZ jest różnicą ramienia stateczności kształtu FLi ramienia stateczności ciężaru FE.

Wielkość ramienia stateczności kształtu danego statku zależy od kształtu podwodzia i kąta przechyłu, natomiast ramię stateczności ciężaru zależy od położenia środka ciężkości G. Ramię FE można dość łatwo określić, natomiast ramię stateczności kształtu obliczane jest w biurach konstrukcyjnych stoczni i podawane na statek wraz z dokumentacją statecznościową bądź to w postaci wykresów, bądź w postaci tabel.

Podane określenie ramienia stateczności kształtu nie jest jedynym spotykanym w praktyce. Istnieje w tym względzie duża różnorodność uzależniona od punktu odniesienia.

4.4. Pantokareny

Pantokaren* jest to krzywa przedstawiająca odległość h_# linii działania wektora wyporu od stałego, dowolnie obranego punktu leżącego w płaszczyźnie symetrii statku jako funkcji objętości podwodzia przy stałym kącie przechyłu (rys. 57 X

h₀ — f(V) dla <p = const

Najczęściej punktem w stosunku do którego określane są wielkości h_m jest najniższy punkt owręża K, czyli punkt gdzie KG = 0. Zdarzają się jednak wykresy pantokaren określane dla innych punktów. Na każdym arkuszu pantokaren znajduje się odpowiednia informacja, z którą należy się zapoznać. Do obliczania pantokaren biura konstrukcyjne stosują różne metody. Jedną z nich jest metoda wzdłużnicowa.

86