jej cecha chwilowa, ponieważ - jeżeli ją ze stołu weżmicrn przekształci się w książkę wiiftq ze stołu, tj 'taką. której afa '10 to. że ją ktoś w danym momencie z tego stołu wziął',
Cechy chwilowe są symbolizowane przez imiesłowy prz
«L
0bra: ..Bitwa pod Grunwaldem" (na obrazie
i„itu \ córa Giewont morze Marmara. cieśnina
ławka dopełniać/-0 w a, np róg domu. (na rogu ^r.l*rogiem donrn). sak: jabłoni, czytelnia czasopism, udzielanie
jako wyrazy zachowujące związek z kategorią czasu (por, ( >
Rozdz. I. Wprowadzenie, § 16). Są to przydawki przymioty
Przydawką jest każde określenie rzeczownika, bez wzgj^ t, a w ^ a c e 1 o w n i k o w a, np. przyglądanie się obrazowi
Mm :
doić przyglądaniu się obrazowi byłem zajęty przyglądaniem się
<)• Je*
..•i*
HZYtakiwanie rozmówcy, hicoa ojczymie
funkcję składniową oraz formę, np
ljl p rVy dawka narządntko w a. np kiwanie głową, pchnięcie rzut dyskiem, wzruszenie ramionami
jjprzydawka przyimkowa ma formę rzeczownika z przyimkiera I, wyrażenia przyimkowego. które jest jednym z wyrazów tekstowych j^ąjącego kksemu - formą fleksyjną. którą ..rządzi" określany przez nią L^ownik Dlatego przydawka przyimkowa łączy się z określanym rzecz, w vlązku rządu i występuje zawsze w takiej samej postaci bez względu na formę jjcślancgo rzecz Wyrażenie przyimkowc jako teden z wyrazów tekstowych § 19. klasyfikacja przydaw ek. Pod względem formalnym przyd^ reprezentować foimy różnych przypadków, np. tbbanek z gliny (z czego?, dzidą sią następująco . p), mazanie kii końcowi (ku czemu? - C)
I) Przydawka przymiotna łączy sią / określanym «« gj, dnwid z brodu l > czym" \i
»oA-(jaki?-pn^
obrazkom,
1) Maty chłopiec oglądu książkę: obrazkami chłopiec (rzecz, w funkcji podmiotu w M) «— książkę (rzecz w funkcji dopełnienia w B)
przydania)
2) Bociany :aloi\ty gniazdo na dachu :t słomy
na dachu (gdzie'’ - rzecz, w funkcji okoliczmka miejsca} (z czego?, jakim? - przydania).
awga przez hus (przez tnie w mieście (w czym? -
związku ^ody. Jest wyrażana: jjj), Poszczególne przydaw ki tego tvpu można by porozdzielać między
a) przymiotnikiem, np. drewniany most. głośnik radiowy, zielona Jol* dopełniaczowe. . elowmkawe. nmzędmkm* ud. Jednak zc wzglądu
b) imiesłowem przymiotnikowym czynnym lub biernym, np. ni* M ,0i it wszystkie one mają wspólną cechą, jaką jest ich postać wyrażenia
rieifcące, łkająca dńewayna, przeczytana książka, ukryty skarb; pjyjmkowego. zaliczy my je do jednego typu przydawii preyimkowj
c) liczebnikiem, np. pierwsza klasa, dwa złote, dwudziesty wiek; 4) Przydawka J»riysł6wko w a jest wyrażana przy słówkiem,
d) zaimkiem, np ten dom. tamten dzień. tin‘ człowiek łącząc sią z określanym rzecz, w związku przynależności, np. siedzenie
2) Przydawka rzeczowo a w związku zgody, dnw no lewo, mówienie powoli, chodzenie wolno.
wyrażana rzeczownikiem w tym samym przypadku co okieślany przez, $) Przydawka bezokolicznikowa jesi wyrażana neczowmk, np. kobiela demon [kobiety demona, kobiecie demonowi cusowmkicm w formie bezokolicznika /. określanym rzeczownikiem łączy nwuto Kraków (Miasta Krakowa, miastu Krakowowi, w mieście Krukmt ^ w związku przynależności, np. me mom siły cierpieć dłużej, me ma rzeka łfisłi (rzeki Wisły, rzeką Ms/ą, w rzece Wśłe...). możliwości wysłuchać twych próśb, nadeszła pora działać
cierpieć —> siły cierpienia, (me ma) możliwości wysłuchać
i) Przydawka rzeczowna w związku rządu jt Tego typu przydaniu mom zamienić na dopełniaczowe, przekształcając wyrażana rzeczownikiem w określonej formie, w której pozostaje h bezokolicznik w uanspozycyjną formację rzeczownikową (por. Cz. 11. względu na formę określanego rzeczownika Wysiępujc w następujący Morfologia. Rozdz. IV. Slowotwórstwo, § 12 2; 1$ - W). np. (me mam) siły
wahaniach
a) Przydawka mianownikowa funkcjonuje jako tyl możliwości wysłuchania, (nadeszła) pora działać —> poru działania książki, czasopisma, dzielą sztuki, jako nazwa geograficzna (nazwa gór 6) Przydawka w postaci skupienia wyrazowego mora. zatoki itp.), np. po wieść JVocc i dnie’* (powieścią ..Noce i dnu jest rozwinięta, składa się z szeregu wyrazów, z których każdy następny w powieści ..Noce i dnie ), tygodnik .Mekróf' (tygodnikiem ,,pnckrA formalnie jest określany przez własną przydawkę. np. człowiek o ciemnych