109 2

Kyc. 6.21. Ciało kry staliczne topi się w określonej icrnpcraiur/c (a). LXnua/am* ciepła nie /mierna temperatury W temperaturze topnienia 7, współistnieją w równowadze lermodyna miernej fazy ciekła i stała. W 7, „skokowo" zmieniają się właściwości fizyczne substancji W ciałach amorficznych nie ma jednoznacznej granicy pomiędzy fazami stałą i ciekłą (b). Ciało amorficzne topi się w przedziale temperatur 7,-7,. zwanym obszarem tmękmcnia. jed-ncscześme w sposób ciągły zmieniają się właściwości fizyczne ciała.

jednostka masy fazy ciekłej ma większą energię wewnętrzną niż jednooka masy fazy stałej (z której ona powstała) o tej samej temperaturze. Ten wzrost zachodzi kosztem ciepła pobranego w procesie topnienia. Odwrotny proces zachodzi podczas krystalizacji: próbka oddaje izotermiczme ciepło do otoczenia.

Ponadto w temperaturze przemiany fazowej ..skokowo' zmieniają się różne właściwości fizyczne, np. objętość, gęstość. Inną objętość ma próbka w fazie stałej w temperaturze topnienia (punkt C na ryc. 6.21 a), a inną powstała z niej ciecz < punkt D na tej samej rycinie), zazwyczaj większą. Wyjątki stanowią między innymi woda. bizmut, anty mon. Fakt ten tłumaczy, dlaczego nie można zestalić tych substancji na drodze zwiększania ciśnienia nad ich fazami ciekłymi.

Topnieniu ciał amorficznych rut towarzyszy żaden rfrks cieplny, miękną one stopniowo, przy ciągle rosnącej temperaturze, mc mają określonej temperatury topnienia (ryc. 6.21 b). Właściwości fizyczne zmieniają się przy tym w sposób ciągły.

Można zatem twierdzić, że w procesie krystalizacji decydującym czynnikiem jest ograniczenie swobody ruchów cieplnych cząstek związane z ich uporządkowanym ułożeniem w krysztale. O porządkowaniu świadczy m.in. to, że krystalizacja zachodzi jedynie na określonych centrach, oraz możliwość przechłodzema fazy ciekłej Kolejnym ważnym argumentem, potwierdzającym uporządkowanie w stanie krystalicznym, jest anizotropia właściwości fizycznych w fazie krystalicznej. Ani-

109