0001201

— 20 —

W nowszych czasach weszły w użycie filtry t. zw. Ulandrowskie, które się przyczyniają do czystości mleka. Oprócz dwóch sit, zawierają jeszcze wkładkę waty, tak iż mleko przez nie cedzone i od najdrobniejszych nieczystości jest wolne.

W małych oborach, gdzie jest krów dojnych niewiele, n. p. 10, powinno się, w miarę jak która wydojona, zmierzyć udój i ilość natychmiast zapisać na przeznaczonej do tego tablicy¹). W większych oborach, gdzie krów do doju kilkadziesiąt i więcej, zwykle cały ogólny udój mierzy się jednocześnie po skończonem dojeniu, z wyjątkiem paru krów, które się bierze pod szczególną uwagę dwa lub trzy dni, zapisując dokładnie, ile każda za każdym dojem mleka dała. Następnych dni mleko tych paru krów dolewa się do całego udoju bez osobnego mierzenia, a pod szczególną uwagę bierze się udój paru krów następnych i tym sposobem w pewnym przeciągu czasu kontroluje się całą oborę.

Przy wymierzaniu udoju można się posługiwać rozmaitemi sposobami, począwszy od najprostszego mierzenia litrem albo kwartą, jeżeli mleka niewiele.

Dla ułatwienia, przy większych, ilościach, używa się naczyń o ściśle wymierzonej objętości, których zawartość oznaczona jest cyframi czy to na samej ścianie naczynia czy też na prostopadłym pręcie, który się na dnie naczynia ustawia. Stosownie do tego, do jakiej cyfry poziom płynu dochodzi, tyle jest litrów w danem naczyniu. Cyfry oczywiście są tern wyższe, im wyżej są umieszczone.

Bardzo dogodne jest urządzenie wiadra, do którego przystosowany jest pręt, osadzony prostopadle na pływaku i także opatrzony cyframi, z tą tylko różnicą, że cyfry są tem wyższe, im niżej są umieszczone. Pływak, unosząc się zawsze na powierzchni płynu, tem wyżej się podnosi, im więcej mleka w naczyniu, a razem z pływakiem i pręt coraz wyżej się wysuwa. W rączce, którą ma wiadro u góry, znajduje się otwór, przez który pręt się przesuwa. Cyfra, znajdująca się na wysokości tego otworu, gdy pływak się zatrzyma, wskazuje, ile litrów mleka do naczynia się wlało.

1

Nad głową każdej krowy na ścianie obory powinien wisieć numer, pod którym odpowiednio na tablicy jej udój się zapisuje. Wzór tablicy do zapisywania udoju znajduje się na końcu tego podręcznika.