12353

Argumentem przemawiającym za utrzymaniem nazwy „socjologia płdukacji" jako wiodącej jest koncepcja Zbigniewa Kwiecińskiego, który to jlpojęcic „edukacja" rozumie bardzo szeroko, włączając weń ogól procesów Hozwpjowych, wpływów obejmujących wychowanie, jak i inne oddziaływania ■(potoczne, które kształtują osobowość członków społeczeństwa⁴.

Reasumując, socjologia edukacji jest częścią szerszej wiedzy o społecznym kontekście kształcenia i wychowania, zawierając się w dyscyplinie znanej dotąd i nazywanej przez jej prekursorów „socjologią wychowania”. Oczywiście rozróżnienie to ma charakter umowny, w skrócie socjologia edukacji to część socjologii wychowania, chyba że ze wszystkimi konsekwencjami przyjmiemy rozumienie edukacji za Zbigniewem Kwiecińskim. Wówczas Wydzielanie subdyscyplin (socjologia wychowania, socjologia edukacji) w ogóle traci sens.

Zgodnie z szerszym ujęciem tej problematyki, w niniejszym opracowaniu chodzi o celowe włączenie do rozważań o społecznych aspektach edukacji analizy wpływów wychowawczych w rodzinie, grupie rówieśniczej czy Epćrszych kręgach społecznych, jak również socjalizujących oddziaływań kultury ze szczególnym uwzględnieniem przekazu medialnego, podczas gdy Kr aspekcie węższym socjologia edukacji koncentrowałaby się głównie na Stosunkach wychowawczych zachodzących w szkole, jej cechach i funkcjach, antropologii klasy szkolnej, wraz z rytuałami, językiem i przestrzenią, nie pomijając społecznych skutków ukrytego programu w nauczaniu.

Brak uwzględnienia obu kontekstów - wychowawczego i edukacyjnego wydaje się zubażać i fragmentaryzować wiedzę socjologiczną studentów. Niejasne jest, dlaczego mieliby oni na zajęciach z socjologii wychowania/ edukacji rozmawiać o wychowaniu i socjalizacji w szkole, klasie, będącej podstawową grupą na jej terenie, ale już nie w innych grupach i środowiskach wychowawczych?

I Podejmowano też i inne próby w obrębie nazewnictwa dyscypliny stanowiącej przedmiot naszego zainteresowania. Otóż pojawiło się niedawno •kreślenie „socjologia w wychowaniu”, czyniąc kolejną różnicę w jego rozumieniu nie tylko o charakterze językowym, ale i szerszych konsekwencjach. Socjologia w wychowaniu wydaje się być próbą zaaplikowania wiedzy o zjawiskach makrosocjologicznych czy socjologicznych w sensie ogólnym,

•a poziomie teorii do analizy rzeczywistości szkolnej, edukacyjnej, a więc

l KncciMlu, Socjopatologta edukacji, PAN IRWiR, Edytor, Toruń 1992,f. 13 inni.

13