127

ł

ROŚLINY W PROJEKCIE

Zręby kompozycji

RÓŻNORODNOŚĆ ROŚLIN jest tak duża, że trudno oprzeć się pokusie szczegółowego opracowania dekoracyjnych nasadzeń już na początku projektowania. W efekcie powstaje ogród niespójny, w którym ogólna koncepcja, plan i nasadzenia nie tworzą harmonijnej całości. Aby tego uniknąć, należy myśleć o przyszłych nasadzeniach jako o trójwymiarowych bryłach, stanowiących rozwinięcie naszej koncepcji projektu (więcej szczegółów na s. 132). Żeby je uporządkować, należy podzielić rośliny na grupy w zależności od roli, jaką będą pełnić w kompozycji.

Zarówno podczas planowania nasadzeń w projektowanym ogrodzie, jak i oglądania zrealizowanego projektu, dzielę wszystkie rośliny na pięć kategorii. Pierwsza i najważniejsza to „akcenty”, które są punktami optycznymi kompozycji. Druga to „szkielet” nasadzenia - zielone tło, które może być jednocześnie żywopłotem i osłoną przed wiatrem. To ono kształtuje przestrzeń ogrodu. „Ozdoby” są widoczne na tle zielonego „szkieletu”, a przed nimi mamy „ozdóbki” - byliny sadzone z powodu ładnych kwiatów i liści. Na końcu jest „wypełnienie” - plamy koloru, zmieniające się wraz z porą roku, rośliny zapełniające luki w ogrodzie.

Te kategorie są szczegółowo omówione na stronach 136-161. Trudno ustalić, do której kategorii należy dana roślina. Nie ma bowiem reguł - roślina stanowiąca „akcent” w małym ogrodzie może być tylko „ozdobą” w innym. Kategorie ułatwiają tworzenie koncepcji oraz projektowanie ogrodu etapami. Tworząc podstawy kompozycji należy uwzględnić zarówno drzewa i krzewy iglaste, jak i liściaste. W rejonach o mroźnych zimach i gorących, suchych latach ich wybór jest dość ograniczony, co zmusza do uzupełniania kompozycji bylinami. Szczególnym powodzeniem cieszą się już od dawna trawy, wnoszące do ogrodu nową jakość, wyraźnie odróżniające się od innych roślin. Można je umieszczać wśród nasadzeń trwałych, jak rośliny iglaste, albo - tam gdzie zimy są łagodne - razem z zimozielonymi gatunkami drzew i krzewów liściastych.

Jednak projektantów najbardziej interesuje nie to, co można uprawiać, ale to, co jest odpowiednie dla danego miejsca. Muszą brać pod uwagę ilość czasu, jaki klient poświęci pielęgnacji roślin oraz jego upodobania i wymagania. To wszystko trzeba uwzględnić już na etapie doboru nasadzeń trwałych.

Początkujący projektanci i studenci nie powinni zaczynać od planowania skomplikowanych nasadzeń grupowych, gdyż wymagają one doświadczenia i gruntownej wiedzy o poszczególnych gatunkach. Należy stosować rośliny znane, gdyż proste rozwiązania są często najlepsze.

Pamiętajmy, że pracując dla kogoś musimy być precyzyjni, a nasze pomysły przejrzyste, aby projekt był łatwy do realizacji. Przedstawiony przeze mnie podział roślin na kategorie powinien stać się podstawą myślenia, pomóc w rozłożeniu procesu planowania na poszczególne etapy.

Projektując nasadzenia dobierajmy rośliny z dostępnych katalogów firm i szkółek - niech będą naszymi przewodnikami. Ponieważ sezon wegetacyjny jest krótki, zwracajmy uwagę na rośliny atrakcyjne również poza okresem kwitnienia.

Wiosenna kompozycja

Na tym przykładzie wyraźnie widać, jak rozmieszczam rośliny w trakcie projektowania kompozycji. Robinia o delikatnych jasnozielonych liściach ('Robinia pseudoacacia ‘Frisia’) jest tłem dla tej barwnej kompozycji. Jej podstawą są cyprys (Cupressus sempervirens) z lewej i ostrokrzew (11ex aquifolium_>) z prawej.

W środku rośnie pitosporum (PittosporumZ i niska olearia COlearia) o srebrzystych liściach. Wyjątkowo dekoracyjnym akcentem jest kwitnący na biało, widoczny pośrodku modrak fCrambeJ. Byliny reprezentują funkie (Hosta), złocień ('ArgyranlhemuirO i żółtolistna lebiodka. Wypełnienie tworzą kwitnący na czerwono goździk, brodaty (zprzodu po prawej) i różowe naparstnice.

130