12 [1600x1200]

I. Mechanizmy dziedziczenia

■ Czynniki kształtujące różnorodność biologiczną Wszystkie organizmy żyjące na naszej planecie łączy sieć wzajemnych oddziaływań. Osobniki zależą od siebie nawząjem oraz od środowiska, w którym żyją. Każda istota, od małej bakterii do olbrzymiego wieloryba, na swój sposób stara się przetrwać i wydać na świat potomstwo. Na życie organizmów wpływa wiele zmiennych czynników środowiskowych, takich jak:

►    temperatura,

►    wilgotność powietrza,

►    zasolenie wód,

►    kwasowość gleb.

Ogromne znaczenie dla życia osobników mają również zależności występujące w obrębie gatunków oraz między nimi. Mogą one przynosić korzyści jednej stronie, jak w wypadku drapieżnika i jego ofiary, lub obu, na przykład gdy organizmy współpracują ze sobą, czerpiąc wzajemne korzyści.

Różnorodność środowisk, dostępność pożywienia i wody, konkurencja o pokarm, przestrzeń życiową oraz partnera do rozrodu - wszystkie te czynniki warunkują wykształcenie cech umożliwiających przetrwanie. Rodzice przekazują te właściwości potomstwu, zachowując w ten sposób ciągłość gatunku. Jednocześnie środowisko i warunki życia indywidualnie kształtują każdy organizm, dlatego osobniki jednego gatunku różnią się od siebie. Fiołek rosnący na żyznej glebie będzie większy

Rybolów. żeby przeżyć, musi polować na ryby. Taka relacja między drapieżnikiem a ofiarę jest jedną z podstawowych zależności występujących w przyrodzie.

i okazalszy od fiołka rosnącego w doniczce, którego nie podlewaliśmy od miesiąca. Zmagając się ze środowiskiem, organizmy zyskują też nowe przystosowania.

W poprzednich latach nauki biologii poznałeś charakterystyczne cechy budowy różnych organizmów, które umożliwiły im przeżycie w określonym środowisku. Dowiedziałeś się o zasadach funkcjonowania ciała człowieka oraz o jego budowie. W tym roku nauczysz się, w jaki sposób utrzymywana jest ciągłość życia na naszej planecie, skąd biorą się cechy wszystkich osobników i od czego zależą oraz jak te cechy wpływają na strategie życia i przetrwanie. Poznasz też zależności występujące między organizmami a ich środowiskiem oraz dowiesz się, dlaczego należy chronić przyrodę.

■ Ćwiczenia

1.    Wyjaśnij, czym jest gatunek.

2.    Napisz, czego dotyczy różnorodność genetyczna.

3. Opisz czynniki wpływające na różnorodność biologiczną.

I Zajrzyj do internetu:

http://www.ekoportal.pl/jetspeed/ portal/portal/artykuly/strat.psml