27 [1600x1200]

I. Mechanizmy dziedziczenia

‘•‘endel ustalił schemat pojawiania się cech rodziców u potomstwa. Czynnik warunkujący białą Dorwę kwiatów pojawił się w pokoleniu F₂. a zatem nie zanikł w pokoleniu F/.

■ Skąd biorą się cechy?

Organizmy diploidalne, u których występują dwa komplety chromosomów, mają po iwie wersje każdego genu, czyli po dwa allele. Obserwacje Mendla pozwoliły wywnioskować, że w wypadku genu odpowiedzialnego za barwę kwiatów' jeden allel koduje czerwoną barwę, a drugi - białą. Oznaczamy je za pomocą liter.

►    Dużą literą oznaczamy allel odpowiedzialny za cechę dominującą, na przykład A - czerwona barwa kwiatów.

►    Małą literą oznaczamy allel odpowiedzialny za cechę recesywną, na przykład a - biała barwa kwiatów.

-~zne allele jednego genu. na przykład barwy kwiatów, znajdują się w tych samych miejscach na chromoso--ach homologicznych.

W zależności od tego, jakie allele danego genu posiada organizm diploidalny jest on:

►    homozygotą dominującą - AA- jeżeli ma dwa allele dominujące,

►    homozygotą recesywną - aa - jeżeli ma dwa allele recesywne,

►    heterozygotą - Aa- jeżeli ma jeden allel dominujący i jeden recesywny.

Określenia homozygotą i heterozygotą odnoszą się do pojedynczego genu. W komórkach organizmów występuje wiele tysięcy różnych genów, więc organizm może być homozygotą pod względem jednej cechy, na przykład koloru kwiatów, a heterozygotą pod względem innej, na przykład powierzchni nasion. Zespól wszystkich genów obecnych w danym organizmie to genotyp. Możliwe do zaobserwowania cechy organizmu to fenotyp. Oba te określenia odnoszą się również do pojedynczych cech organizmu. Biorąc pod uwagę jedną cechę, genotyp można zapisać za pomocą dwóch liter, które oznaczają dwa allele jednego genu, na przykład aa. W przypadku badanego grochu czerwone kwiaty mają zarówno osobniki o genotypie AA (homozygoty dominujące), jak i Aa (heterozygoty). Ujawnia się u nich cecha dominująca, natomiast cechę recesywną - białą barwą kwiatów obserwuje się jedynie u osobników o genotypie aa (homozygot recesywnych).