22 [1600x1200]

I. Mechanizmy dziedziczenia

■    Zawartość chromosomów w komórkach ciała

W każdej komórce naszego ciała zawierającej jądro, z wyjątkiem komórek rozrodczych, znajdują się dwa zestawy chromosomów -jeden odziedziczony po matce, a drugi - po ojcu. Podobne do siebie chromosomy, tworzące jedną parę, nazywamy chromosomami homologicznymi. Mają one zbliżone rozmiary i kształty oraz zawierąją te same geny. Jednak wersje, czyli tak zwane allele, tego samego genu mogą być różne. Na przykład gen odpowiedzialny za grupę krwi może w jednym chromosomie występować w postaci allelu warunkującego grupę A, a w drugim - grupę B.

Komórki, które zawierąją podwójny zestaw chromosomów, są nazywane komórkami diploidalnymi. Natomiast te z pojedynczym zestawem chromosomów to komórki haploidalne. Większość komórek naszego ciała jest diploidalna. Każda z nich zawiera 23 pary, czyli 46 chromosomów. Jedynie komórki jąjowe i plemniki, które są haploidalne, mąją po 23 chromosomy.

Czy wiesz, że...

Niektóre organizmy mają w swoich komórkach więcej niż dwa zestawy chromosomów. Nazywa się je organizmami poliploidalnymi. Na przykład pszenica ma aż 6 kompletów chromosomów.

■    Podział komórki

Każda komórka powstaje w wyniku podziału innej. Na podział składąją się dwa główne etapy:

►    podział jądra,

►    podział cytoplazmy.

Gdy DNA komórki zostanie podwojony i uformują się chromosomy, rozpoczyna się podział jądra. Chromatydy siostrzane każdego chromosomu zostąją rozdzielone tak, aby każda z nowo powstałych komórek

Na jednym z etapów podziału komórkowego pod mikroskopem można zaobserwować chromosomy.

otrzymała po jednej z nich. Następnie dzielą się cytoplazma i poszczególne organelle komórkowe. Podział, w którego wyniku powstąją dwie komórki potomne o identycznym materiale genetycznym i tej samej liczbie chromosomów, co w komórce macierzystej, nazywamy mitozą.

■ Znaczenie mitozy Mitoza zachodzi zarówno u organizmów jednokomórkowych, jak i wielokomórkowych. Dla niektórych protistów, grzybów i zielenic jest sposobem rozmnażania bezpłciowego. Osobnikom wielokomórkowym mitoza umożliwia wzrost dała, a także nieustanne zastępowanie obumarłych komórek nowymi. Dzięki podziałom mitotycznym rosną nam włosy, odtwarza się złuszcza-jący naskórek i goją się rany Większość komórek przez całe życie ulega podziałom mitotycznym.

Czy wiesz, że.„

Komórki człowieka dzielą się w różnym tempie. Na przykład komórki nabłonka wyścielającego jelito oraz te, z których powstają krwinki, dzielą się kilka razy dziennie, natomiast komórki wątroby - średnio raz do roku.

22