148 4

yęjlowodany

Ulani© 319/

Do trzech zlewek włożono odwrócone lejki, w których umieszczono liście zielonej rośliny o takiej sam^eJ ^masie>

Do pierwszej zlewki dodano Wodę destylowaną, do dru-glej i trzeciej - wodę nasyconą dwutlenkiem w?gl^a- Na lejki umieszczone W zlewkach wprowadzono probówki z wodą o sl-u (l/ie identycznym z tym, jaki znajdował się w danej zlewce, aby w nich zbierać wydzielany g^aZ- P^rwszy i drugi zestaw wystawiono na dziatanli światła, a trzeci ustawiono w zaciemnionym miejscu. Po pewnym cm Ile zaobserwowano pojawienie się pęcherzyków gazu jedynie w zesi, w|e wystawionym na działanie światła i zawierającym dwutlenek węgli l,|_mga zlewka). Gdy do probówki z zebranym gazem zbliżono tlące się Im /ywko, obserwowano jego intensywne palenie się. p,zedstaw obserwacje i wnioski z poszczególnych doświadczeń. Określ, jaki proces zaszedł w zestawie drugim i jaki gaz otrzymano. Napis/ równanie reakcji fotosyntezy i przedstaw je dodatkowo na symbolajch

ogólnych.

uwiedź

	Obserwacje	----------- ------ - —^_—~~i Wnioski z doświadczeń
jaw 1.	Gaz nie wydziela się. ___	Proces asymilacji C02 nie zachodzi.
iw	Wydziela się bezbarwny gaz. ___	Zachodzi proces asymilacji C02.
aw 3.	Gaz nie wvdziela się.	Proces asymilacji C02 nie zachodzi.
es [sławie 2.	W zestawie drugim zaszedł proces asymilacji tlenku węgla(IV) prowadzący do utworzenia węglowodanów i tlenu (proces fotosyntezy) w obecności światła i chlorofilu. —----
lielfliiy gaz	W procesie wydziela się gaz podtrzymujący palenie - tlen.
jej a	6 C02 + 6 H2Ó ^C6^HÓ^2°A ^+ 6 °^2l t m rn. * n CmH2nOn + m 021 ^
	... _____
	/

UŚWIADCZENIA RÓŻNI

daHj© 320.*

h zy sekcje uczniów kola chemicznego otrzymały polecenie porównania palności substancji gazowych, ciekłych i parafiny.

Sekcja A badała substancje gazowe: tlenek węgla(ll), tlenek węgla(IV). W tym celu do cylindrów z umocowanymi na drutach palącymi się świeczkami wprowadzono pary substancji gazowych, obserwując płomień zapalonej świeczki. Spisano następujące obserwacje: płomień pali się w obecności par CO, gaśnie natomiast w obecności C0₂.

Sekcja B otrzymała zadanie zbadania palności substancji ciekłych. W tym celu do kolejnych parowniczek umieszczonych pod sprawnie działającym wyciągiem wprowadzono po 0,5 cm³ następujących substancji: etanolu, eteru dipropylowego, benzyny aptecznej, nafty oczyszczonej. Zbliżone do parowniczek palące się tuczywko zapaliło ciecze, a w wypadku nafty i benzyny nastąpiło samozapalenie.

Sekcja C stopiła w parowniczce odrobinę parafiny i zbliżyła palące się tuczywko, które zapaliło ciecz.

Przedstaw obserwacje. Napisz równania reakcji spalania związków tlenku węgla(ll), etanolu i eteru dipropylowego oraz alkanu o n atomach węgla. Podaj wnioski wynikające z poszczególnych doświadczeń oraz wniosek ogólny dotyczący palności badanych związków.

Odpowiedź

Badany związek	Obserwacje	Równanie reakcji	Wniosek - badana substancja
Tlenek węgla(ll)	Intensywne palenie	2 CO + 02 -> 2 C02f	Podtrzymuje palenie
Tlenek węgla(IV)	Świeczka gaśnie.	-	Nie podtrzymuje palenia
Etanol	Płomień bladoniebieski	C2H5OH + 3 02 -> 2 C02T + + 3 H20	Palna
Eter dipropylowy	Pali się wybuchowo.	C3H7-0-C3H7 + 9 02 -> -> 6 C02t + 7 H20	Palna, stwarza niebezpieczeństwo wybuchu
Nafta oczyszczona	Samozapalenie par	2 CnH2n+2 + (3r?+1) 02 ->2n C02f + 2(n+1) H20	Łatwo palna, pary ulegają samozapaleniu
Benzyna apteczna	Samozapalenie par	Jak wyżej	Łatwo palna, mieszanina alkanów o 6-7 atomach węgla